- Alleluja! W samÄ porÄ dwa debile zorientowaĹy siÄ, Ĺźe sÄ dla siebie stworzeni!
- Siedziała, nie mogąc wydobyć z siebie słowa, zaskoczona rozmiarami masakry, jaką do spółki z treecatem urządziła, i skutecznością, z jaką to oboje zrobili...
- Zlikwidowanie tej rażącej poświaty nie będzie łatwe, zdawał sobie z tego sprawę, wiedział, że będzie musiał ciężko pracować, aby zmyć z siebie lśniące piętno żółtodzioba w...
- Było widać moje majtki? Nie Jim rzucił za siebie, zdając sobie sprawę, że w grę wchodzą jakieś miejscowe obyczaje z nieprzewidzianymi konsekwencjami...
- Ponieważ sporo cobiers zwłaszcza w Bretanii, Lotaryngii, Paryżu jest do siebie podobnych, przeto nie ulega wątpliwości, że w tych okolicach musiała działać uprzednio...
- Powiedz mi tylko, jak daleko std do najbli|szej wioski albo chaty jakiego[ farmera? Czujc, |e dr|y z zimna, przygarnB j mocniej do siebie
- Pomacałem koło siebie, azali szabla stoi przy łóżku i czy ręką pistoletów dosięgnę leżących na stole, i znowu się położyłem...
- Anglicy i Rosjanie wzięli udział w wyprawie, ale przezornie trzymali się w cieniu nie chcąc wziąć na siebie odium interwencji...
- Wyrzucała je z siebie z piskiem, wyraźnie ponad wokalne możliwości, ale i tak nie udało jej się przekrzyczeć tłumu...
- Następnie, gdy tylko stało się to możliwe, odjechał do siebie "plenus rancoris" (pełen urazy)...
- Zamieszkałem w dawnym domu mistrza Wolfganga przy jatkach, gdzie powoli dochodziłem do siebie...
Alleluja! W samÄ porÄ dwa debile zorientowaĹy siÄ, Ĺźe sÄ dla siebie stworzeni!
Po katastrofie wielkopolskiego królestwa Przemysła II, który został zamordowany w 1296 r. przez możnowładców spiskujących z Brandenburgią, i po krótkich rządach Łokietka w Wielkopolsce, Wacław opanował tę dzielnicę oraz Pomorze Gdańskie i koronował się w Gnieźnie na króla Polski ( 1300). Ogromny ten sukces zachęcił Wacława do wykorzystania nowej mażliwości, jaką stworzyło wygaśnięcie na Węgrzech dynastii Arpadów (1301). Kler i niższa szlachta węgierska opowiedziały się po stronie Karola Roberta z rodu neapolitańskich Ande 43 l gawenów, kandydata papieża Bonifacego VIII, część magnatów natomiast, zwłaszcza panujący nad całą zachodnią Słowacją Mateusz Czak z Trenczyna, poparła syna Wacławowego, również Wacława, który opanował Budę i koronował się na króla (jako Władysław V). Jednak zdrada Czaka pozbawiła młodego Wacława oparcia na Węgrzech (1304), a jednocześnie w Polsce pojawił się znowu Łokietek z węgierskimi posiłkami i wywołał w Małopolsce powstanie przeciw czeskim załogom. Panowanie Przemyślidów zmierzało ku katastrofie, kiedy niespodziewanie śmierć Wacława II w 1305 r. i zamordowanie Wacława III w 1306 r. przyspieszyły likwidację ich wielkich planów. W Małopolsce umocnił się (1306) Władysław Łokietek; na Węgrzech Karol Robert (od 1308) ostatecznie rozprawił się z przeciwnikami i kolejno rozbił na wpół niezależne państewka wielkich baronów węgierskich. Same Czechy stały się widownią walk o władzę; po krótkich rządach Habsburga Rudolfa ( 1306-7) tron opanował Henryk karyncki, mąż starszej córki Wacława II, Anny,jednakże zjednoczona przeciw niemu opozycja magnacka, mieszczańska i kościelna pozbawiła go tronu. Opozycja na czele z magnatem Henrykiem z Lipy i cystersami porozumiała się z królem rzymskim Henrykiem VII (por. III, 40), proponującjego synowi Janowi Luksemburskiemu rękę Elżbiety, młodszej córki Wacława II. W 1310 r. Jan otrzymał od ojca Czechy w lenno i poślubił Elżbietę, a w ciągu dalszych trzech lat Henryk karyncki został wyparty z Czech całkowicie. Jan Luksemburski przyjął tytuł króla Czech i Polski, uważając się za dziedzica Przemyślidów na obu państwach, ale walka z Henrykiem karynckim, a później zatargi z Henrykiem z Lipy, przywódcą czeskiej oligarchii magnackiej, uniemożliwiły mu interwencję w Polsce w początkowym okresie panowania. Tymczasem Łokietek, pozyskawszy poparcie Jakuba Świnki i jego następców, zdołał umocnić swe panowanie w Małopolsce, gdzie po stronie luksemburskiej stanął biskup Jan Muskata i niemiecki patrycjat Krakowa z wójtem Albertem na czele. Bunt mieszczan krakowskich (1311-12) przeciw Łokietkowi, popartych przez kilka innych miast (m.in. Sandomierz), zmierzający do wprowadzenia na tron Polski Jana Luksemburskiego, został przez Łokietka krwawo stłumiony; opanowanie przez niego Wielkopolski (1314) było decydującym krokiem, prowadzącym do zjednoczenia Polski. Dzięki usilnej akcji arcybiskupów polskich w Awinionie i obietnicom zwiększenia dochodów papiestwa z ziem polskich Jan XX.II, mimo swych związków z Luksemburgami, udzielił milczącego zezwolenia na koronację Łokietka ( 1320), która uwieńczyła dzieło odrodzenia Polski. Królestwo Łokietka nie obejmowało wszystkich ziem polskich; spośród książąt dzielnicowych zwierzchnictwojego uznali tylko krewniacy z Kujaw. Pozajego granicami znaleźli się książęta śląscy i mazowieccy, a także utracone wcześniej (1308-9) Pomorze Gdańskie, które podstępnie opanowali krzyżacy. Fakt ten otworzył długotrwały konflikt polsko-krzyżacki; wiarołomne postępowanie zakonu przyczyniło się w niemałym stopniu do pogłębienia w Polsce świadomości narodowej i uczuć antyniemieckich. Kiedy próby odzyskania Pomorza w drodze procesu kościelnego nie dały rezultatu, rozpoczęła się (1326) wojna, pustosząca północne tereny królestwa. W wojnie tej krzyżacy, mający i tak przewagę militarną, zawarli przymierze z drugim przeciwnikiem Łokietka, Janem Luksemburskim, a nawet z królem rzymskim Ludwikiem IV Wittelsbachem, który ogłosił detronizację Łokietka i nadał Polskę w lenno swemu synowi Ludwikowi. Jednakże Wittelsbach poprzestał na tej manifestacji, Luksem 440 burg zaś zdecydował się na wojnę. W dwu wyprawach w 1327 i 1329 r. zmusił do hołdu większość książąt śląskich, odrywając praktycznie ten kraj od Polski, a nawet podporządkował sobie księstwo płockie na Mazowszu. Wprawdzie równoczesna wyprawa z poludnia i północy ( 1331), która miała zadać Polsce ostateczny cios, nie spełniła swego zadania z braku synchronizacji działań, ale Polska, utraciwszy Kujawy, była w chwili śmierci Łokietka (1333) całkowicie wyczerpana. 48. Kazimierz Wielki w Polsce Następca Łokietka, Kazimierz Wielki, jeden z najwybitniejszych królów Polski, zdawał sobie sprawę z rozpaczliwej sytuacji kraju i zdecydował się na straty terytorialne za cenę pokoju. Pokojem w Kaliszu (1343) zrzekł się na rzecz krzyżaków Pomorza w zamian za zwrot Kujaw; wcześniej jeszcze, w 1335 r., uzyskał w Wyszehradzie od Jana Luksemburskiego zrzeczenie się przezeń za znaczną sumę pretensji do korony polskiej. Konflikt między Luksemburgami a cesarzem Ludwikiem IV o Tyrol (por. III, 41) skłonił Kazimierza (1345) do próby odzyskania Śląska. Jednak słabość militarna Polski oraz śmierć Ludwika IV zadecydowały o porzuceniu tej myśli: pokojem w Namysłowie (1348) Polska zrzekła się pretensji do czeskich lenn na Śląsku; Kazimierz zachował jednak wpływy w nie uznającym władzy Luksemburgów księstwie świdnicko-jaworskim (pozyskanym dopiero później przez Karola IV drogą małżeństwa) i nie dopuścił do zerwania więzów kościelnych Śląska z Polską. Pokój na zachodzie i północy potrafił Kazimierz wykorzystać do wewnętrznej reorganizacji państwa i umocnieniajego granic. Budował liczne zamki, obwarowywał miasta, skodyfikował prawa zwyczajowe, popierał kolonizację wewnętrzną, rozwój handlu, górnictwa, zapewnił pokój wewnętrzny. Hezultatem troski króla o kadrę ludzi wykształconych było założenie w 1364 r. uniwersytetu w Krakowie. Z trudem postępowało likwidowanie separatyzmu dzielnic: Kazimierz wcielił kolejno księstwa kujawskie, podporządkował sobie książąt mazowieckich, centralizował urzędy; nie udało się jednak całkowicie wykorzenić wzajemnych niechęci między szlachtą wielko- i małopolską, prowadzących do zbrojnych konfliktów