Trudno wyobrazi� sobie dzisiaj rewalidacj� dzieci niewidomych i niedowidz�cych przebywaj�cych w specjalnych o�rodkach szkolno-wychowawczych czy specjalnych...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Dlatego te� zgodnie z Instrukcj� Ministra O�wiaty i Wychowania z dnia 4 X 1971 r. w siprawie organizowania opieki psychologicznej w specjalnych o�rodkach szkolno-wychowawczych (Dz. Urz. MOiW nr B 14, p�z. 91) we wszystkich plac�wkach szkolno-wychowawczych zatrudniony jest psycholog. Og�lnie m�wi�c jego zadaniem jest sprawowanie opieki psychologicznej nad uczniami (wychowankami) oraz udzielanie personeltoiwii plac�wki, w kt�rej on pracuje, oraz rodzicom (opiekunom) dzieci pomocy w przygotowaniu ich do �ycia i pracy. W szczeg�lno�ci do jego zada� nale�y: " ' 1. Przeprowadzanie bada� i opracowywanie diagnoz tyfiopsycholo-gicznych zawieraj�cych: - okre�lenie niedobor�w rozwojowych, - wyja�nianie ich przyczyn, a tak�e przyczyn trudno�ci w nauce, trudno�ci wychowawczych (zaburze� w zachowaniu), - okre�lanie efekt�w zabieg�w rewalidacyjnych. 2. Opracowywanie charakterystyk psychologicznych uczni�w (wychowank�w) na podstawie wynik�w w�asnych bada�, obserwacji iin- 279 nych pracownik�w, wywiad�w z rodzicami, wynik�w bada� okulistycznych itd. 3. Inspirowanie (sugerowanie) wprowadzenia odpowiednich oddzia�ywa� (zabieg�w) w procesie dydaktyczno-wychowawczym, kt�re gwarantowa�yby jak najpe�niejsz� rewalidacj�, dziecka niewidomego czy niedowidz�cego. 4. Prowadzenie zaj�� (zabieg�w) psychokorekcyjnych - reedukacyj-nych, psychoterapeutycznych indywidualnych i grupowych w odniesieniu do dzieci wykazuj�cych nieprawid�owo�ci rozwojowe, zaburzenia zachowania itd., zw�aszcza z dzie�mi starszymi (12-15 lat), gdy problemy ze �lepot� zaczynaj� wyst�powa� w ostrzejszej formie. Praca psychologa ii opieka psychologiczna w plac�wkach szkolno-wychowawczych dla niewidomych i ndedolwidz�cych dzieci ma na pewno du�e znaczenie i w du�ym stopniu zale�� od niej efekty rewalidacji. M. Grzegorzewska (1964, s. 352) pusze: "We wszystkich zak�adach rewalidacyjnych nale�y zawsze pami�ta�, �e oddzia�ywanie psychiczne w procesie rewalidacji ma zasadnicze znaczetniie w sprawno�ci tej rewalidacja". Psycholog w o�rodku szkolno-wychowawczym dla dzieci niewidomych czy niedowidz�cych jest tym pracownikiem, kt�ry w pewnym zakresie ��czy, koordynuje oddzia�ywania nauczycieli, wychowawc�w i innych specjalist�w, a tym samym czuwa nad prawid�owym przebiegiem rewalidacji. Stara si� on w por� wychwytywa� wszelkie nieprawid�owo�ci rozwojowe, a na tej podstawie inspirowa� i sugerowa� modyfikowanie i korygowanie oddzia�ywa� rewalidacyjnych. Do zada� psychologa szkolnego nale�y tak�e wiele zada� zwi�zanych z przygotowamiem dzieci iniewlidomych i niedowidz�cych do wyboru zawodu. Opieraj�c si� na wymienionej Instrukcji Mdinisterstwa O�wiaty i Wychowanaia spro wadzi� je mo�na do nast�puj�cych: 1. Udzielania nauczycielom i wychowawcom klas V - VIII, a zw�aszcza nauczycielom zaj�� dydaktyczno-technicznych, pomocy w opracowaniu i realizacji planu preorientacji zawodowej, kt�rej celem jest zorientowanie uczni�w w mo�liwo�ciach kszta�cenia zawodowego i pracy zawodowej, a tak�e ocena przez nich samych w�asnych mo�liwo�ci zawodowych, rozw�j zainteresowa� zawodowych itd. 2. Przeprowadzania bada� i opracowywania diagrnozy tyfiopsychblo-gicznej dla cel�w poradnictwa zawodowego i(por. rozdz. VII.!.). Z regu�y psycholog pe�ni r�wnocze�nie funkcj� doradcy zawodowego. 3. Udzielania nauczycielom i wychowawcom konsultacji dotycz�cych specjalnych uzdolnie�, zainteresowa�, umiej�tno�ci uczni�w. 4. Opieki nad absolwentami szk� zawodowych, zw�aszcza w pierwszym roku ich pracy zawodowej. � Psycholog musi przez ca�y okres pobytu dziecka niewidomego czy niedowidz�cego w o�rodku szkolno-wychowawczych (zak�adzie wychowawczym) wsp�pracowa� r�wnie� z rodzicami. Wsp�praca ta powinna 280 polega� przede wszystkim na udzielaniu porad w rozwi�zywaniu trudno�ci wychowawczych, w prowadzeniu zaj�� rewalidacyjnych i sp�dzaniu wolnego czasu, kiedy dziecko przebywa w domu. Do jego zada� nale�y te� wp�ywanie na kszta�towanie si� w�a�ciwych postaw rodzic�w (opiekun�w) wobec dziecka i stwarzaniu mu w�a�ciwego klimatu w warunkach domowych. Wsp�praca ta mo�e te� obejmowa� wsp�lne analizowanie przysz�o�ci zawodowej ucznia - wyb�r zawodu, szko�y zawodowej, miejsca i warunk�w zatrudnienia. IX. REHABILITACJA PSYCHICZNA OCIEMNIA�YCH l. Poj�cie rehabilitacji psychicznej ociemniatych Jak ju� podkre�lono - bardzo powa�n� konsekwencj� utraty wzroku w sferze psychicznej jest dezintegracja osobowo�ci oraz zwi�zane z ni� zaburzenie ca�ego dotychczasowego przystosowania do �ycia. Z tego te� powodu zachodzi konieczno�� ponownego jej zintegrowania w wyniku jej przebudowy lub rekonstrukcji. Mo�e to nast�pi� tylko poprzez adaptacj� psychiczn� do nowych sytuacji i warunk�w spowodowanych defektem wzroku. Osobowo�� bowiem - jak ju� zaznaczono - kszta�tuje si� w wyniku adaptacji jednostki do otoczenia, ale tak�e okre�la jej "przystosowanie do sytuacji i warunk�w �yciowych. Cz�owiek ociemnia�y wymaga wi�c g��bszych wewn�trznych przemian i proces ten stanowi istot� rehabilitacji psychicznej. A. Hulek (1969, s. 86) pisze w tej sprawie: "Przedmiotem rehabilitacji psychicznej b�d� zatem zmiany, jakie musz� obecnie zaj�� w strukturze osobowo�ci, zmiany te bowiem stanowi� podstaw� akceptacji samego siebie jako osoby upo�ledzonej"