Obraz cz�owieka,jego wygl�du zewn�trznego, a tak�e jego prze�y� psychicznych, zawsze fascynuje m�odychludzi...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

�mier�, cierpienie, najbardziej skomplikowane pasje i prze�yciacz�owieka towielkie problemy �ycia, a r�wnocze�nie trwa�a problematykaka�dejsztuki. Cz�sto m�odzie� dostrzega je poraz pierwszyw �yciu w�a�nie za po�rednictwem sztuki,a dopierokiedy�p�niej prze�ywa� je b�dzie w swych do�wiadczeniach bezpo�rednich. Proces odkrycia samego siebiei odkrycia ludzkiego �wiata, toznaczy tego wszystkiego, co wi��e si� z do�wiadczeniem og�ln :-ludzkim, z pewno�ci� przyczynia si� do pog��bienia wra�liwo�cim�odzie�y na �yciei sprawy innych. Rozszerzenie zakresudo�wiadcze� zach�ca do dialogu z innymi lud�mi, u�atwia zrozumienie tego, cojest ich �yciem. W taki wi�c spos�b problematykarozszerzania zakresu do�wiadcze� kojarzy si�z pog��bieniem wiedzy o cz�owieku, co w p�aszczy�nie postawy"otwartego umys�u"stanowisyntez� prze�ycia i refleksji, syntez�, kt�rej �r�d�em jest czujne i wra�liwe spostrzeganie, postawa pe�na subtelnej wra�liwo�ci. Rola sztuki w rozszerzaniu zakresu do�wiadcze� wydaje si�bardziej bezpo�rednia ni� w kszta�towaniu sposobu spostrzega nia rzeczywisto�ci. Sztuka zach�ca do prze�ywania bezpo�redniego,a jej znaczenie staje si� tym wi�ksze,im bardziej intensywnie manifestuje si� u cz�owieka potrzeba pog��bienia swoich do�wiadcze�. 3. WZBOGACANIE l POG��BIANIE WIEDZY Trzeci elementpostawy "otwartego umys�u" dotyczy jegostrony poznawczej i mo�liwo�ci wzbogaceniai pog��biania wiedzy dzi�ki kontaktowi ze sztuk�. Proces ten opiera si� nauwa�neji �wiadomej percepcji dzie�sztuki i mo�eby� uwa�anyza istotny wynik procesu wyostrzenia sposobu spostrzegania. Najwcze�niejsze, podstawowe zainteresowaniesztuk� kojarzysi� z naturaln� ju� w wieku dzieci�cym potrzeb� zaspokojeniaciekawo�ci�wiata. Zainteresowanieto, jakkolwiek rozszerzone,zwielokrotnione ipog��bione wraz z wiekiem, trwa niema]przez ca�e �ycie i w znacznej mierze decyduje o atrakcyjno�cisztuki dla cz�owieka. Henri Delacroix pisa�: "Trzeba o�ywi� �wiat,aby nawi�za� z nim kontakt" . "Sztuka budzi nam�wiatzu�pienia"2. Dzi�ki kontaktowi ze sztuk� zar�wno dzieci, jak i ludzidoros�ych, ich wiedza o �wieciewzbogaca si�, konkretyzujei urozmaica. Lektura powie�cihistorycznych staje si� bardzocz�sto dla wielu ludzipierwszymkrokiem w realizacji spotkania z histori�. Powie�ci Walter Scotta, Victora Hugo, u, nasIgnacegoKraszewskiego czy Henryka Sienkiewicza, u�atwiaj�przyswojenie sobie wiadomo�ci natemat wydarze� historycznych, r�wnie bohaterskich, co fascynuj�cych. Malarstwo historyczne przybli�apostaci bohater�w, pokazuje barwy i kszta�tywielkich wydarze�. Dzi�ki malarstwu, postaci kr�l�w i bohater�w staj� si� bliskie iznajome, a ca�a przesz�o��, znana z teoretycznej nauki historii, nabiera form konkretnych, spektakularnych i atrakcyjnych. Tak� sam� rol� ilustracyjn� mo�espe�nia� zwiedzanie muze�w historycznychi biograficznych,gdzie s�awne postaci zdaj� si� od�ywa� w swoim w�asnymotoczeniu domowym i gdzie obecno�� pami�tek osobistych nadaje akcenty uczuciowe wszystkim eksponowanym przedmiotom i dokumentom. Wiedza wzbogacana dzi�ki po�rednictwu sztuki dotyczyjednak nie tylko przesz�o�ci, ale r�wnie� chwili obecnej, a cz�sto 1 Henri DelacroixPsychologie de l'art. Paris 1927, Alcan, s. 47. 2 Ibidem, s. 48.. nawet wi��e si� z'przysz�o�ci�. R�ne rodzaje sztuki i r�nedzie�a ukazuj� �ycie ludzi i krajobrazy w miejscach dalekichi ma�o znanych, u�atwiaj� zrozumienie skomplikowanych zjawisk i obyczajowo�ci, kt�ra na poz�r wyda� si� mo�e a� nazbytegzotyczna. W tenspos�b dzi�ki pomocy sztuki mo�na zindywidualizowa�nauczanie r�nych dziedzin wiedzyo cz�owieku. Sztuka, ukazuj�c fantastyczne obrazy przysz�o�ci i tworz�cfikcyjnezdarzenia, zach�ca nierazdo tw�rczych marze�,kt�rych urzeczywistnienie mo�e okaza� si�nagle i nieoczekiwanie najzupe�niej realne. Ilu� to badaczyi naukowc�w przyznaje si� do inspiracji nie�wiadomie w dzieci�stwie zaczerpni�tej z fascynuj�cej lektury ksi��ek Verne'a. Wiedza, jak� cz�owiek zdobywa za po�rednictwem sztuki, manajcz�ciejcharakter konkretny, obrazowyi w tym jej niepor�wnana warto��. Tre�� wyk�ad�w i podr�cznik�w zostajewzbogacona; fakty i wydarzenia nabieraj�, dzi�ki ilustracjiplastycznejlub filmowej,charakteru indywidualnego, konkretnego. Pe�ne�ycia i ekspresji obrazymog� znacznie u�atwi�przyswojenie wiedzy intelektualnej,zwi�kszaj� jej atrakcyjno��. Wiedza zdobywana dzi�ki sztuce dobrze odpowiada wyobra�ni nie tylko dzieci i m�odzie�y, ale tak�e itej wyobra�ni"wiecznego dziecka", jak� mieli namy�li i Platon i Marks. Pozwa�aona ka�demu cz�owiekowi zachowa� w pewnejmierzepostaw� w�a�ciw� okresowi dzieci�stwa. Zaspokojenie wyobra�ni r�wnocze�nie wzbogaca jej mo�liwo�ci iaktywno��. Realizuje si� dzia�anie wsp�zale�ne, kt�rego wynik stanowi aktywizacja dyspozycji psychicznych cz�owieka i wzrost jego potrzeb w dziedzinie wyobra�ni. Poznawcza funkcja sztukinie polega jedynie na lepszympoznaniu wydarze� ipostaci poprzez ich konkretyzacj� obradow�. Sztuka r�wnocze�nie mo�e wzbudza�u odbiorcy zainteresowanie dla zagadnie� zwi�zanych zprac� artysty, ze sposobem tworzenia, z ca�okszta�tem spraw dotycz�cych artystycznego rzemios�a i odr�bnego �yciasztuki. W�a�ciwie dopierow wiekum�odzie�czym pojawia si� ten rodzajintelektualnego,�wiadomego zainteresowania sztuk�. Nie jest ono zbyt rozwini�te w okresie wcze�niejszym, chocia� jak wiadomo dziecko mo�e mie� nawet bardzo g��bokie prze�ycia estetyczne. M�odzie� interesuje si� nie tylko rzeczywisto�ci� przedstawion�w okre�lonymdziele sztuki, alepr�buje tak�eformu�owa� pytania na temat jego warto�ci artystycznej, stylu itp. W ten spos�b kszta�tujesi� nowy stosunek do sztuki, dzi�kiczemu wzbogaca si� u m�odzie�y spos�b spostrzegania r�nychdzie� izakres wi-edzyo sztuce wiedzy artystycznej,a tak�e,po�rednio, wiedzy og�lnej. Ry; ('DomCapulettich^, ulica Capello, budynek zwieku XII, wed�ug tradycji siynnybalkon Julii, Yerona. i i.. P