Alleluja! W samÄ porÄ dwa debile zorientowaĹy siÄ, Ĺźe sÄ dla siebie stworzeni!
Częstość tonu podstawowego drgania złożonego regularnego
równa jest także różnicy między częstościami dwóch kolejno po sobie następujących
84
550 Hz, 600 Hz itd., ton podstawowy ma częstość 50 Hz. Do ustalenia częstości tonu
podstawowego przebiegu złożonego regularnego konieczna jest znajomość częstości
przynajmniej trzech kolejnych składowych tego przebiegu.
Eyc. 23. Wykres drgania
złożonego regularnego,
będącego wypadkową
dwóch drgań prostych:
l drganie proste o czę-
stości 100 Hz, 2 drga-
nie proste o częstości
300 Hz, 3 drganie zło-
żone regularne, będące
sumą drgań prostych
o częstości 100 Hz i 300
Hz; częstość podstawowa
tego drgania wynosi
100 Hz
Ryć. 24. Wykres drgania
złożonego regularnego, '
w którym ton podsta-
wowy jest tonem róż- ^
nicowym: l drganie
proste o częstości 200 Hz,
2 drganie proste o czę- 3
stości 300 Hz, 3 drga-
nie proste o częstości
400 Hz, 4 drganie zło-
żone regularne, będące Ą
sumą drgań prostych
o częstości 200 Hz, 300
Hz i 400 Hz; częstość
podstawowa tego drgania
wynosi 100 Hz
0,005
0,07
0,075 sęk
/
0,02sek
Barwa dźwięku. Niejednokrotnie zdarza się, że choć częstości drgań
składowych dwóch przebiegów złożonych regularnych o tej samej częstości
podstawowej są takie same, to jednak natężenia poszczególnych składo-
1 Szeregi liczb będących wielokrotnościami szeregu kolejnych liczb całkowitych
(tj. liczb l, 2, 3, 4, 5 ... itd.) noszą nazwę szeregów harmonicznych. Stąd przebiegi
złożone regularne bywają też nazywane przebiegami harmonicznymi, a ich drgania
składoweskładowymi harmonicznymi przebiegów złożonych regularnych.
56
wych mogą być w Łazaym z ty vii piŁculcguw uąią^. .^...g,.^^ ,^v,v,^,
będące -wypadkowymi drgań składowych o tych samych częstościach,
ale różnym natężeniu, nie są identyczne. Cząsteczki drgające wykonują
w każdym przypadku inny ruch złożony. Energia, niesiona przez tak
ukształtowaną falę głosową, za każdym razem rozkłada się inaczej.
W przypadku dwóch różnych dźwięków mających ten sam ton podsta-
wowy np. samogłosek i oraz u energia fali głosowej raz koncentruje
się w paśmie niskich częstości (samogłoska u), innym razem (samogłoska i)
rozszczepia się, koncentrując się i w częstościach niskich (około 400 Hz),
i w częstościach znacznie wyższych (około 2500 Hz). Tego rodzaju różnice
struktury akustycznej dźwięku odczuwane są przez ucho jako różnice
barwy dźwięku.
Formanty dźwięku. Pasma częstości w których koncentruje się energia
danego dźwięku noszą nazwę formantów dźwięku. Dźwięki mają
często po kilka formantów. Pormanty, ich liczba, ich wysokość muzyczna
oraz ich względne natężenie decydują odbarwię dźwięku. Potocznie określa
się barwę jako własność dźwięku pozwalającą na odróżnienie dwóch
przebiegów o tym samym charakterze mających tę samą wysokość
muzyczną i takie samo natężenie. Barwą różnią się między sobą na przy-
kład dźwięki różnych instrumentów muzycznych, głosy poszczególnych
ludzi, a także dźwięki mowy głoski.
Widmo dźwięku. Strukturę akustyczną dźwięku regularnego, to znaczy
liczbę i natężenie jego składowych przedstawia się często w postaci
wykresu spektralnego, zwanego inaczej spektrum albo widmem
dźwięku. Na wykresie takim oznacza się tylko częstości drgań skła-
dowych i ich natężenie, nie ma natomiast możności przedstawienia zmian,
którym ulega przebieg w miarę upływu czasu.
db
W Ryć. 25. Widmo tonu prostego o częstości
200 Hz i poziomie natężenia 50 db
40
30
20
10 -
?00 500 '000 tóOO 2000 Hi
Wykres na ryć. 25 przedstawia ton prosty o częstości 200 Hz i po-
ziomie natężenia 50 db. Składa się on z jednego tylko prążka. Wykres
przebiegu złożonego regularnego składa się z wielu prążków. Miejsce
56
sokość na ich natężenie. Na wykresie spektralnym uwidaczniają się
też formanty dźwięku. Odpowiadają im grupy najdłuższych prążków.
Wykres na ryć. 26 przedstawia przebieg złożony regularny o częstości
podstawowej 100 Hz. W pasmach 400800 Hz oraz 19002200 Hz.
widoczne są formanty tego przebiegu.
db
60 K? ^c. 2( i Widmo drgs wm. a złóż
/ \ re^ ?ul ar ne go; w' pasmi e4 rófl )8
50 if \\ wi do cz ny jest forn aai nt dź
l v
40
1 \
/ \
30