Na uwag� zas�uguj� r�wnie� dwaj wi�niowie narodowo�ci niemieckiej: dziennikarz Georg Gr�ner socjalista oraz Ludwig Eini-cke niemiecki komunista, a tak�e Czech Ladislaw...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Powr�t komand dofobozu po ca�odziennej, wyczerpuj�cej pracy przedstawia� tragiczny widok: �Komanda powracaj�ce do obozu ci�gn�y na saniach kupy trup�w, �ywych jeszcze prowadzono pod r�ce, a puszczone poza bram� pe�z�o to do blok�w r�kami i nogami drapi�c po zlodowacia�ym placu. Niekt�rym udawa�o si� dowlec do baraku, po �cianie, staraj� si� wsta�, lecz d�ugo nie mog� utrzyma� si� w pozycji stoj�cej"16. W tych warunkach praca stawa�a si� piek�em na ziemi, �rodkiem do unicestwiania tysi�cy istnie� ludzkich. 13 J. Korcz, Na Majdanku. W: Pami�tniki nauczycieli..., s. 657. 14 A. Stanis�awski, op. cit., s. 202. b J. Korcz, Na Majdanku. W: Pami�tniki nauczycieli..., s. 658. 16 APMM. Wspomnienia Stefana Wi�niewskiego YII/35, s. 18. Rozdzia� VI Warunki zdrowotne i lecznictwo Jie 1. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE Beznadziejn� egzystencj� wi�ni�w pot�gowa� brak elementarnych warunk�w sanitarno-higienicznych. Brudne, czasem zakrwawione ubranie, roje insekt�w, brak urz�dze� sanitarnych oraz dostatecznej ilo�ci wody do mycia i k�pieli, zakaz posiadania i u�ywania grzebienia, szczotki do z�b�w, chusteczki do nosa, papieru higienicznego - to zjawiska, kt�re wywiera�y deprymuj�ce wra�enie na ka�dym nowo przyby�ym. Najwi�ksz� plag�, kt�ra wi�niom zatruwa�a ka�dy dzie� i ka�d� noc, by�y wszy. �Obsiada�y nas ca�ymi rojami i powodowa�y nie tylko sw�dzenie, ale podra�nienie sk�ry, a nawet powstawanie ran, co z kolei stawa�o si� �r�d�em infekcji. Wszy rozmna�a�y si� nawet przy kr�tko �ci�tych w�osach. Tote� nagminn� obozow� ozdob� uw�osienia stanowi�y niezliczone ilo�ci gnid, posklejanych razem w paciorkowe stercz�ce nitki. Nie by�o kiedy i czym ich t�pi�. Pozosta�o tylko zabijanie, co przy braku odpowiedniego �wiat�a (w dzie� praca) stanowi�o przys�owiow� syzyfow� prac�. �Polowanie� odbywa�o si� w niedziele, w czasie kt�rych praca trwa�a do godziny 12. Zaprawd� swoisty to by� widok; wi�niowie w brudnej podartej bieli�nie siedzieli na barakowych pryczach w r�nych pozach i wychudzonymi brudnymi palcami gnietli obmierz�e insekty mi�dzy paznokciami"1. Do tego realistycznego opisu nale�y doda� i to, �e drugim paso�ytem b�d�cym utrapieniem wi�nia by�y pch�y, kt�rych tysi�ce gnie�dzi�o si� w siennikach i ubraniach wi�niarskich. W�adze obozowe usi�owa�y sporadycznie niszczy� robactwo przez dezynsek-cje barak�w. W tym celu wi�niom danego bloku zabierano rano sienniki, koce, a tak�e garderob�. Szczeliny �cian baraku zaklejano paskami papieru, po czym do wn�trza wrzucano zawarto�� kilku puszek cyklonu B. Tymczasem p�nadzy wi�niowie, marzn�c, oczekiwali na efekt dezynsekcji, kt�ry z zasady bywa� mierny, gdy� przy s�abej szczelno�ci budynku trudno by�o uzyska� odpowiednie st�enie gazu do zatrucia insekt�w. Wyt�pienie za� robactwa przez utrzymanie higieny osobistej by�o rzecz� niemo�liw�. 'Z. Pawlak, op, cit., s. 99 107 Drug� plag� pot�guj�c� stan antysanitarny, typow� dla Majdanka do lata 1943 r., by�o b�oto, powsta�e z rozmok�ej i deptanej przez tysi�ce wi�ni�w lessowej glinki. �W b�ocie brn�o si� powy�ej kostek, trudno by�o z niego wyci�gn�� buty. W czasie d�u�szego stania w jednym miejscu, na przyk�ad w czasie apelu, b�otnista ma� wlewa�a si� wierzchem do but�w"2. W takich warunkach nierzadko odbywa�y si� karne �wiczenia gimnastyczne: rolowanie, �abki, czo�ganie. Widok wi�ni�w po �gimnastyce" by� przera�aj�cy. Zabrudzone, pe�ne robactwa ubranie rzadko by�o zmieniane. Do stycznia 1943 r. ob�z nie dysponowa� w�asn� pralni�, ale i jej uruchomienie dawa�o efekty nader mizerne. Mocno zabrudzona odzie� by�a niedoprana, insekty nadal w niej pozostawa�y. K�piel i codzienne mycie pocz�tkowo nie by�y praktykowane. W 1942 r. tylko niekt�re grupy wi�ni�w k�pano poza obozem, i to bardzo rzadko, innym wi�niom, jak np. zak�adnikom, nie umo�liwiano prawie wcale umycia si� oraz nie dawano zmiany bielizny. Uruchomiona �a�nia s�u�y�a g��wnie do k�pieli nowo przyby�ych, szczeg�lnie tych, kt�rzy dysponowali jakim� maj�tkiem, aby opisanymi ju� sposobami zagrabi� przywiezione przez nich kosztowno�ci. Z chwil� nawet rozbudowania �a�ni w drugiej po�owie 1943 r. nie wprowadzono zasady k�pieli w okre�lonych odst�pach czasu. By�y osoby, kt�re po 3-4 miesi�ce nie mog�y skorzysta� z k�pieli