Zacz�tkiem sta� si� ksi�gozbi�r Muzeum Branickich oraz liczne dary prywatne...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Ksi�gozbi�r Gabinetu Zoologicznego w okresie mi�dzywojennym tylko cz�ciowo trafi� do B. Wi�kszo�� jego zosta�a przekazana przez Instytut Zoologiczny UW w latach 1949-1951: Uchwa�� Sekretarza Naukowego Prezydium PAN uznana w 1954 za centraln� bibliotek� zoologiczn�, w 1966 liczy�a B. 157338 wol., w tym wydawnictw zwartych wraz z odbitkami 84466 (1082 starodruki do 1800 r. oraz szereg niezmiernie rzadkich dzie� z XIX w., stanowi�cych podstaw� do bada� taksonomicznych), wydawnictw ci�g�ych 67679 (5601 tyt., uzupe�nianych bie��co � 1601). Udost�pnianiu zbior�w s�u�� czytelnia oraz wypo�yczalnia. Prace naukowe prowadzone przez B. obejmuj� jej dzieje, histori� ksi�gozbioru, bibliogr. biologiczne itp. J. Ro�nowska-Feliksiakowa: Wydawnictwa ci�gle Instytutu Zoologicznego PAN. 1958. �� W. Leszczkowska: Zarys rozwoju Bibl. Instytutu Zoologicznego. �Memor. Zool." 1965 nr 13. BIBLIOTEKA JAGIELLO�SKA i jej rozw�j zwi�zane s� z histori� Uniwersytetu, za�. w 1364. Od pocz�tku przy wydzia�ach oraz bursach studenckich istnia�y B., kt�re kompletowa�y g��wnie podr�czniki oraz ksi��ki naukowe z zakresu filozofii, prawa, teologii i medycyny; ros�y dzi�ki darom i legatom profesor�w i wychowank�w. Najlepiej rozwin�y si� ksi�gozbiory kolegi�w artyst�w i teolog�w, z kt�rych powsta�a z czasem B. Kolegium Wi�kszego, uwa�ana ju� w XVI w. za g��wn� B. uniwersyteck� (Libraria Studii generalis). Fundacja Tomasza z Obiedzina z 1517 umo�liwi�a wybudowanie osobnej sali, za� w 1538 *Bart�omiej z Lipnicy ustanowi� fundacj� na sta�e uposa�enie bibliotekarza, kt�ry musia� posiada� stopie� akademicki i mia� obowi�zek regularnego udost�pniania zbior�w codziennie przez dwie godziny. W 1559 Benedykt z Ko�-mina w Wielkopolsce ustanowi� sta�y fundusz na zakup ksi��ek (50 z�p. rocznie od kapita�u 1000 z�p.), dzi�ki czemu B. w 1. 1560-1646 zdo�a�a zakupi� 261 dzie� w 384 wol. Wyb�r ksi��ek i nadz�r nad B. nale�a� do dw�ch profesor�w, a w�adz� kontroln� nad zakupem i wydatkami sprawowa�o Kolegium. W czasie reformy Akademii Krakow- skiej (1777-1780, *Komisja Edukacji Narodowej) przez H. *Ko��taja B. Kolegium Wi�kszego wch�on�a pozosta�e ksi�gozbiory kolegi�w, staj�c si� og�lnouniwersy-teck� B. g��wn� o charakterze publicznym. Jej zbiory liczy�y 1926 rps�w, 10794 druk�w w 32000 wol. Rozw�j B. zosta� jednak zahamowany w 1795 na skutek utraty niepodleg�o�ci Polski. Korzystnym okresem sta�y si� rz�dy J.S. *Bandtkiego (1811-1835), kt�ry rozszerzy� lokal B. i znacznie przyczyni� si� do opracowania zbior�w. Dzi�ki staraniom nast�pcy jego J. *Muczkowskiego (1837-1858) rozpocz�� si� w 1840 remont niszczej�cego gmachu, zako�czony dopiero w 1877. K. *Estreicher, kt�ry kierowa� B. w 1. 1868-1905, d��y� do zebrania jak najwi�kszej liczby polonik�w, dzi�ki czemu B. nabra�a charakteru narodowej (�Bibliotheca Patria"). Kolejny dyrektor F. *Papee (1905-1926) pozyska� dla B. sale przyleg�ego gmachu Kolegium Nowodworskiego i stara� si� unowocze�ni� ksi�gozbi�r. Rozw�j B. nast�pi� jednak dopiero po odzyskaniu niepodleg�o�ci w 1918. Za dyrektury E. *Kuntzego (1927-1947) przeprowadzono cz�ciow� reform� katalog�w, a od 1937 przyst�piono do opracowywania katalogu systematycznego. W 1. 1931-1939 zosta� wybudowany gmach B. wg projektu architekta Wac�awa Krzy�anowskiego, odpowiadaj�cy wymogom nowoczesnego budownictwa bibliotecznego. Przeprowadzka zbior�w w 1940 nast�pi�a ju� podczas okupacji niemieckiej, kiedy B. zosta�a przemianowana na �Staatsbibliothek Krakau" i mia�a s�u�y� tylko Niemcom. W praktyce jednak bibliotekarze polscy nielegalnie udost�pniali zbiory pracownikom tajnego uniwersytetu i nauczycielom tajnych komplet�w uczniowskich. Dyr. Kuntze zdo�a� uchroni� zbiory przed zniszczeniem i grabie�� okupanta. W Polsce Ludowej pierwszy po wojnie dyrektor Aleksander *Birkenmajer (1947-1951), uzyskawszy specjalne dotacje, odremontowa� gmach B. i wprowadzi� wiele zmian w jej organizacji oraz zasadnicz� reform� katalog�w. Nast�pi� ogromny wzrost czytelnictwa. Za dyrektury Juliana Przybosia (1951-1955) podj�te zosta�y zespo�owe prace naukowe, maj�ce na celu dokumentacj� zbior�w, zw�aszcza specjalnych. Za jego nast�pcy, Jana Baumgarta, rozszerzono zakup ksi��ek zagranicznych oraz wymian� wydawnictw z o�rodkami zagranicznymi. Uzyskano kredyty na systematyczn� akcj� porz�dkowania zwiezionych tu ksi�gozbior�w zabezpieczonych. Wobec szybko rosn�cych zbior�w (roczny przybytek 40000-45000 wol.) i stale zwi�kszaj�cej si� frekwencji dotychczasowy gmach okaza� si� niewystarczaj�cy, B. zosta�a wi�c w 1. 1961-1963 rozbudowana przez architekta Jerzego Wierzbickiego (��czna kubatura 75000 m3). Zbiory B.J. liczy�y w 1964 � 1250000 wol. (w tym 271000 jednostek zbior�w specjalnych). Rocznie otrzymuje ona ok. 4000 tytu��w czasopism (w tym 1900 zagranicznych). Posiada katalogi: alfabetyczne, systematyczny i przedmiotowy, cen- 189 190 BIBLIOTEKA KONGRESU tralny katalog ksi�gozbior�w podr�cznych oraz katalog tytu��w czasop. w uk�adzie alfabetycznym, dzia�owym i wg kraj�w. Prowadzi centralny katalog B. zak�adowych. Korzystanie ze zbior�w odbywa si� w 12 czytelniach o 543 miejscach oraz drog� wypo�yczania miejscowego i mi�dzybibliotecznego. B. prowadzi szerok� dzia�alno�� informa-cyjno-naukow�, bibliograf, oraz naukowo-wydawnicz�, urz�dza wiele wystaw o r�norodnej tematyce. Wydaje czasop. �Biuletyn Biblioteki Jagiello�skiej" (1949). Ustali�o si� znaczenie B.j. jako zasobnej ksi��nicy, gromadz�cej ca�okszta�t pi�miennictwa polskiego. Prace, oparte na jej zbiorach (niema�y wk�ad wnie�li tu pracownicy B.), zajmuj� powa�ne miejsce w nauce polskiej. �JZob. tab. 7(1). J.S. Bandtkie: Historia Bibl. Uniwersytetu Jagiello�skiego w Krakowie. 1821. _ Z. Ameisenowa: R�kopisy i pierwodruki iluminowane Bibl. Jagiello�skiej. 1958. _ J. Zathey: The Jagello-man Library Cracow. �The Book CoUsctor". 1963. � S. Zimmer: Thejagellonian Unhersity library inCracow. 1963. �J. Baumgart: The Jagelhnian Library, past and present. 1964. Odb. �Libri" 1964 nr 3.� L. Bar: Przewodnik po Bibl. Jagiello�skiej. 1964. � J Zathey, A. Lewicka-Kami�ska, L. Hajdukiewicz: Historia Bibl Jagiello�skiej. T. 1,1364-1775.1966. BIBLIOTEKA KONGRESU W WASZYNGTONIE zob. LIBRARY OF CONGRESS. BIBLIOTEKA K�RNICKA PAN za�. przez A. T. *Dzia�y�skiego, kt�ry gromadzony od 1815 w rodzinnym Konarzewie ksi�gozbi�r (ok. 8000 wol.) przeni�s� do K�rnika w 1828