W elektrotechnice �ar�wka to 'lampa, kt�rej �wiat�o jest wytwarzane przez cia�o (�arnik) doprowadzone do inkandescencji wskutek prze- p�ywu pr�du elektrycznego';...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Takie wy- razy nie s� neosemantyzmami w sensie �cis�ym. Skoro w stosowaniu neosemantyzm�w powinni�my by� niezwykle umiarkowani i ostro�- ni, spr�bujmy selekcjonowa� je wed�ug czterech zasad: 1. Najwa�niejsze kryterium dotyczy typu zwi�zku znaczeniowego mi�dzy nazw� og�lno- polsk� a terminologiczn�: im wi�ksza zbie�no�� znaczenia specjalnego z niespecjalnym, tym neosemantyzm lepszy. 2. Przy ocenie neosemantyzm�w powinno by� uwzgl�dnione tak�e kryterium morfologicz- ne. Przyznaje ono pierwsze�stwo tym wyrazom, kt�rych u�ycia terminologiczne nie narusza- j� w niczym regu� gramatycznych j�zyka. Je�eli np. u�ywa si� wyrazu egzaminator w znaczeniu 'osoba egzekwuj�ca wiadomo�ci', to ma on w M. Im - jako rzeczownik m�skoo- sobowy � form� egzaminatorzy; je�eli natomiast b�dzie funkcjonowa� w terminologii w znaczeniu 'maszyna egzaminuj�ca', to forma M. Im musi brzmie� egzaminatory. Zr�ni- cowanie ko�c�wek utrzyma si� r�wnie� w B. Im, gdy� rzeczownik ten ma w j�zyku og�lnym form� egzaminator�w, a znaczenie terminologiczne wymaga formy takiej jak w mianowni- ku, tzn. egzaminatory. Zr�nicowanie przechodzi z kolei na okre�lenia tego wyrazu w obu znaczeniach, np. z�e egzaminatory, �li egzaminatorzy. R�nice znaczeniowe s� wi�c tutaj, cz�ciowo przynajmniej, sprz�one z fleksyjnymi, co z punktu widzenia stabilno�ci systemu gramatycznego, a tak�e wygody u�ytkownik�w j�zyka, jest niepotrzebn� komplikacj�. Po- dobne konsekwencje powoduje u�ywanie wyrazu lokator w znaczeniu 'urz�dzenie do okre�- lania po�o�enia odleg�ych obiekt�w w przestrzeni'. Znaczna cz�� neosemantyzm�w nie wywiera �adnego wp�ywu na system morfologiczny, je�eli termin nale�y do tej samej klasy znaczeniowej co wyraz potoczny, wtedy bowiem mo�e zachowa� tak�e jego cechy gramatyczne. Funkcjonowanie w terminologii takich np. wyraz�w jak znami� ('umowny zesp� znak�w telegraficznych umo�liwiaj�cy identyfikacj� stacji tele- graficznej, a wykorzystywany tak�e do sprawdzenia, czy nawi�zane po��czenie nie zosta�o przerwane') czy dmuchanie ('doprowadzanie dmuchu do pieca') nie wymaga �adnych prze- szeregowa� fleksyjnych. 3. W nast�pnej kolejno�ci nale�y uwzgl�dni� kryterium zwyczajowe, odwo�uj�ce si� do tradycji nazewniczych, kt�re panuj� w danej dyscyplinie, a czasem nawet w ca�ym s�ownic- twie specjalnym. Wiadomo np., �e od dawna by�y ch�tnie wyzyskiwane do cel�w terminolo- gicznych takie grupy nazw og�lnopolskich, jak zdrobnia�e i niezdrobnia�e nazwy cz�ci cia�a, np. g��wka, szyjka, r�czka, nosek, stopka, n�ka, noga, palec, czy nazwy istot �ywych, np. bocian, �abka, g�ska, baranek, koza, �uraw. Zaakceptujemy wi�c neosemantyzmy typowe, daj�ce si� zaliczy� do klasy wyraz�w tradycyjnie ju� przybieraj�cych znaczenia specjalne, odrzucimy natomiast te wyrazy, kt�rych funkcja terminologiczna jest do�� przypadkowa, nie maj�ca podstaw historycznych, jak np. termin zefir 'cienka, lekka tkanina bawe�niania o splocie p��ciennym, u�ywana na koszule' czy ba�ka 'naczynie szczelne, zwykle szklane, mieszcz�ce �arnik lub elektrody lampy'. 4. Jako ostatnie warto uwzgl�dni� tak�e frekwencyjne kryterium oceny neosemantyz- m�w. Niekt�re -wyrazy og�lnopolskie ustabilizowa�y si� ju� tak dalece w funkcji termin�w, �e mog� by� podstawami dla coraz to nowych wyraz�w specjalnych poprzez dodanie okre�- le� uzupe�niaj�cych; wchodz� zatem w sk�ad serii terminologicznych, r�ni�cych si� jedynie drugim sk�adnikiem, np. ko�nierz, ko�nierz lu�ny, ko�nierz masztu, ko�nierz spoiny, ko�nierz �lepy, czy �uraw, �uraw bomowy, �uraw bramowy, �uraw Derrik, �uraw kolejowy, �uraw ma- sztowy, �uraw mikrofonowy, �uraw pe�zaj�cy, �uraw p�ywaj�cy, �uraw podwieszony, �uraw pompowy, �uraw przejezdny, �uraw przy�cienny, �uraw samochodowy, �uraw samojezdny, �uraw samowznosz�cy, �uraw sta�y, �uraw suwnicowy, �uraw torowy, �uraw wiertniczy, �u- raw wie�owy, �uraw wodny, �uraw wychylny, �uraw wypadowy