Utrzymuj�c wysok� temperatur� cia�a wynosz�c� 39,4�C, kret na gram swego cia�a zu�ywa du�o mniej pokarmu ni� ma�y, wa��cy 6 do 15 gram�w z�bie�ek...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Te karze�ki w�r�d ssak�w musz� dziennie pobra� tyle pokarmu, ile mniej wi�cej same wa��. Przy niskiej zewn�trznej temperaturze otoczenia ilo�� pobranego pokarmu wzrasta dwukrotnie. Aby zebra� tak du�o po�ywienia z�bie�ki musz� by� ci�gle w ruchu, a �pi� bardzo kr�tko. Dzie� i noc poszukuj� po�ywienia. Sk�ada si� ono w wi�kszej cz�ci z owad�w. Tak du�a produkcja ciep�a musi utrzyma� ma- Z�bie�ek bia�awy z m�odymi lutkie cia�o ryj�wek w temperaturze 39�C. Ich serce bije 1300 razy na minut�, szybciej ni� u wszystkich innych ssak�w. W biocenozie gleby ryj�wkowate odgrywaj� rol� najwa�niejszych reducent�w. Wydzielina pi�mowa chroni je przed wi�kszo�ci� wrog�w poluj�cych na myszy. W obfitym w po�ywienie terenie uprawnym wiele gatunk�w ryj�w-kowatych �yje w zgodzie. Z�bie�ek bia�awy jest najcz�stszym ich przedstawicielem. Nale�y do grupy z�bie�k�w bia�oz�bnych, do kt�rej nale�y r�wnie� z�bie�ek karliczek i z�bie�ek domowy. Gatunki te �yj� na polach, podobnie jak przedstawiciele ryj�wek czerwonoz�bnych: z�bie�ek le�ny i z�bie�ek zaro�-lowy. Ich nisze ekologiczne krzy�uj� si� na u�ytkach rolnych cz�ciej ni� w ich dawnych siedliskach. Z�bie�kom wyj�tkowo szkodzi stosowanie �rodk�w ochrony ro�lin przed szkodnikami. �r�d�o pokarmu dop�ywa w�wczas nieregularnie, a �atwo dost�pne ofiary cz�sto s� silnie zatrute. Stosowanie pestycyd�w na uprawach przetrzymuj� du�o �atwiej szkodniki ni� ich naturalni wrogowie. 85 Gronostaj {Mustella erminea) i �asica {Mustella nivali�) Myszy mog� czu� si� bezpieczne w swoich kryj�wkach przed ptakami drapie�nymi i sowami. Nara�one s� na niebezpiecze�stwo wtedy, gdy si� od nich oddal�. S� jednak dwaj mali my�liwi - gronostaj i �asica, kt�rzy poluj� na myszy r�wnie� i w ich kryj�wkach. �asica jest smuk�a i zwinna, mo�e pod��a� za mysz� w jej korytarzach i podziemnych komorach mieszkalnych. Wiemy, �e �asica i jej wi�kszy kuzyn - gronostaj t�pi� myszy w ich norach. Te ma�e drapie�niki podlegaj� podobnym do myszy prawid�owo�ciom. Potrzebuj� one r�wnie� bardzo du�o pokarmu dla utrzymania odpowiedniej ciep�oty cia�a. Smuk�a budowa cia�a powoduje du�e straty ciep�a, czyli �wysokie koszty ogrzewania". Szybki bieg poch�ania du�o energii. Takie �wyso-kowydajne" cia�o jest zgodnie z tym wymagaj�ce. Gdy zmniejsza si� ilo�� dost�pnego pokarmu, �asice musz� albo zmieni� miejsce �ow�w w poszukiwaniu bardziej zasobnych �rodowisk, albo gin� z g�odu. Na d�ugo przed tym doprowadzaj� populacj� myszy do niebezpiecze�stwa wygini�cia. Ten stan osi�ga granic� poza kt�r� populacja myszy nie mog�aby si� odnowi�. Jest to cena specjalizacji. Gronostaj w zimowym futrze U nas w zimie �asica nie zmienia barwy futra. Tylko w rejonach wysokog�rskich i na p�nocy jej zimowe futro przybiera bia�� barw� Trzeba podkre�li�, �e zw�aszcza �asice uzale�nione s� od cz�stotliwo�ci wyst�powania myszy. Prawie dwa razy wi�kszy, dochodz�cy do 400 gram�w wagi gronostaj nie jest tak bardzo uzale�niony od liczby myszy. Ze wzgl�du na swoj� wielko�� nie mo�e tropi� myszy w ich norach i z tego powodu ma szerszy kr�g �ywicieli, poluje nawet na kr�liki. Mamy tu do czynienia z dwoma podstawowymi sposobami wykorzystania ofiary. W zale�no�ci od sytuacji i poda�y raz lepsza jest specjalizacja, Gronostaj w letnim futrze 86 a w innym przypadku generaliza-cja. Obie strategie przystosowania si� mog� by� skuteczne. Gronostaj i �asica korzystaj�c z tego mechanizmu zmniejszaj� wzajemn� konkurencj� o po�ywienie. Obserwuj�c cz�stotliwo�� wyst�powania tych dw�ch gatunk�w wida�, �e w ci�gu lat ulega ona silnym wahaniom. Lata o du�ej cz�stotliwo�ci zbiegaj� si� z masowym pojawianiem si� myszy, lub odwrotnie. Temu rytmowi towarzyszy r�wnie� podobna cz�stotliwo�� wyst�powania myszo�ow�w, pustu�ek, s�w usza-tych, a tak�e kot�w w�druj�cych po polach i ��kach w poszukiwaniu po�ywienia. Wszystkie te gatunki zale�� od ma�ych myszy. Gronostaj dla zwi�kszenia swego pola widzenia unosi si� na tylnych nogach 88 Kot domowy (Felis catus) Po �asicach i gronostajach, koty domowe biegaj�ce bez nadzoru s� najcz�stszymi ma�ymi drapie�nikami wyst�puj�cymi na naszych polach. C�sto uwa�ane s� za zagro�enie dla �yj�cych na wolno�ci drobnych zwierz�t. Koty �yj� od stuleci w bliskiej wsp�lnocie mieszkaniowej z lud�mi, b�d�c jednocze�nie ca�kowicie niezale�nymi zwierz�tami domowymi. Ich znaczenie na terenach obj�tych gospodark� cz�owieka jest niew�tpliwie interesuj�ce. Budowa cia�a i zachowanie kot�w domowych jest bardzo podobne jak u �bika {Felis silvestris). R�ni si� on od kot�w domowych tym, �e przebywa przewa�nie pod os�on� lasu, natomiast koty ch�tnie przebywaj� na otwartych polach. Koty przebywaj� na ��kach i polach w rejonie swoich domostw, a r�wnie� na terenach s�siednich, je�eli maj� tak� mo�liwo��. Jak daleko rozszerz� one sw�j zasi�g zale�y od tego, co mog� znale�� i z iloma innymi kotami b�d� musia�y ten teren dzieli�. Rewiry r�nych kot�w cz�sto zachodz� na siebie i s� przez nie kolejno wykorzystywane. Kocury maj� wi�ksze rejony patrolowania, kt�re prawie ca�kowicie dziel� z innymi kotami, podczas gdy same izoluj� si� jeden od drugiego. Du�a cz�� patrolowanych teren�w znajduje si� w bezpo�rednim s�siedztwie dom�w, w kt�rych mieszkaj� koty. Szczeg�lnie atrakcyjne s� te cz�ci, na kt�rych znajduje si� du�o myszy. Koty domowe chwytaj� myszy nawet wtedy, gdy w�a�ciciel dobrze je karmi. Podczas polowania na myszy stosuj� one zupe�nie inn� technik� ni� �asice czy gronostaje. Nie rozgl�daj� si� w ko�o, ale wyszukuj� otw�r nory myszy i doskona�ym w�chem sprawdzaj� czy mysz jest w �rodku. Wtedy zasadzaj� si� przy norze i czekaj�. Na pocz�tku kot jest odpr�ony. Jego cia�o znajduje si� w pozycji do�� wyd�u�onej i nie jest pochylone. Pami�ta on, �e mysz jest �wawa i szykuje si� do opuszczenia nory, napina mi�nie i przygotowuje si� do skoku. Gdy mysz dostatecznie wy�oni si� z nory kot szybko spr�a si� w �uk i rzuca si� z wyci�gni�tymi pazurami na ma�� ofiar�. Podobny �mysi skok" wykonuje tak�e lis, ale poniewa� posiada t�pe pazury n�g, musi zaraz j� zagry��, co utrudnia mu znacznie po��w. W czasie rozstrzygaj�cego skoku wszystkie uczestnicz�ce w nim mi�nie kota musz� b�yskawicznie osi�gn�� najwy�sz� wydajno��. Po tak du�ym wysi�ku niezb�dny jest czas spoczynku. Koty �pi� du�o. Ich strategia sprawdza si� tylko przy dostatecznej liczebno�ci myszy