Pisze: "Antysemityzm dzisiejszych Niemiec jest jednym z ogniw w �a�cuchu d��e� podejmowanych przez Niemcy w kierunku oczyszczenia organizmu...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Dla Polski, kt�ra posiada u siebie zaognione zagadnienie �ydowskie, jest rzecz� bardzo wa�n�, �e jedno z wielkich pa�stw europejskich nie ba�o si� postawi� u siebie zagadnienia �ydowskiego" (w zbiorze tekst�w z lat 1928-34). Politolog Markus Krzoska uwa�a, �e nie spos�b w wielowarstwowej osobowo�ci Wojciechowskiego oddzieli� "prawie jawnego antysemity od wierz�cego katolika". Z tym twierdzeniem polemizuje historyk z Instytutu Zachodniego Zbigniew Mazur: �Czy na podstawie kilku wzmianek o konflikcie ze spo�eczno�ci� �ydowsk� mo�na z Wojciechowskiego robi� �prawie jawnego antysemit� �?�. Markus Krzoska w li�cie do mnie: "Oczywi�cie nie chcia� przemys�owo zniszczy� �yd�w, ale wysiedlenie z kraju by�oby mile widziane (...). Nie wiedzia� w�wczas, �e kilka lat p�niej b�dzie Shoah, ale te� nie znam �adnych reakcji z jego strony na ten temat, ani podczas wojny, ani potem. Kwestia narodowa, w�a�ciwe geograficzne po�o�enie Polski by�y dla Wojciechowskiego rzecz� najwa�niejsz�. (...) Zawsze trzeba zwraca� uwag� na czas, w kt�rym cz�owiek �y�. Ale jednak r�wnie� w tamtych trudnych czasach wielu Polak�w zachowa�o si� inaczej". W Krakowie, w czasie wojny, Wojciechowscy przyj�li do domu jako nia�k� 20-letni� Stanis�aw� Zad�ck� ze Ska�y pod Olkuszem, nazwisko fa�szywe. By�a �yd�wk�. Po pewnym czasie musia�a znikn��, bo ubiega� si� o jej r�k� kawaler, co grozi�o dekonspiracj�. Dalsze losy dziewczyny nie s� znane. - Antysemityzm Wojciechowskiego by� podobny do antysemityzmu Zofii Kossak-Szczuckiej - m�wi socjolog prof. W�adys�aw Markiewicz, dyrektor Instytutu Zachodniego w latach 1966-73. - Nie przeszkadza� mu pomaga� �ydom. Cz�� druga Dlaczego polska endecja gotowa by�a i�� w �lady Mussoliniego? Dlaczego Zygmunt Wojciechowski by� pod wra�eniem ruchu, kt�ry stworzy� Hitler? - Spr�bujmy odci�� si� od naszej wiedzy o latach 1939-45 i pomy�le� kategoriami Wojciechowskiego z lat 30. - m�wi historyk Jan �aryn z Instytutu Pami�ci Narodowej (bada� powojenn� teczk� Wojciechowskiego i jego wsp�pracownik�w, za�o�on� przez Urz�d Bezpiecze�stwa). - Dla niego punktem odniesienia jest kryzys demokracji parlamentarnej. Ten fenomen ka�e szuka� mu - dla dobra narodu polskiego - lepszych rozwi�za� ustrojowych. Ma do wyboru: bolszewick� Rosj� albo rozlaz�� francusk� demokracj�. W tej perspektywie widzi faszystowskie W�ochy jako system, kt�ry sobie poradzi�. Patrzy na hitlerowskie Niemcy nie przez pryzmat obozu w Dachau - za�o�onego wprawdzie w 1933 r., jednak nieobecnego w �wiadomo�ci og�u - tylko przez pryzmat udanej gospodarki niemieckiej. Historyk prof. Andrzej Garlicki: - Wiadomo by�o, �e istnieje Dachau, ale to nie by� ob�z eksterminacyjny i funkcjonowa� na podobnych zasadach, jak ob�z w Berezie Kartuskiej. My wiemy dzi�, czym by� naprawd� faszyzm w�oski, ale obserwator, kt�ry patrzy� na� z zewn�trz, widzia� system wprowadzony w spos�b na wp� demokratyczny, marszem na Rzym i ust�pstwem kr�la. My wiemy, czym zako�czy�y si� fascynacje faszyzmem. Na wozie stukonnym Podczas podr�y po W�oszech Mussoliniego w lipcu 1928 Zofia Na�kowska notuje w dzienniku: "...przy tym spojrzeniu z zewn�trz wra�enie jest jak najlepsze. Wszyscy ludzie spotkani przygodnie (...) m�wi� z dum� o zasz�ych zmianach (...). Wi�c w�a�nie nawet mieszkania nowe dla robotnik�w (...), lepszy porz�dek, milicja w czarnych koszulach, uroczysto�ci narodowe, wy�sze ambicje". Kr�tko przed olimpiad� 1936 r. odbywa si� mecz pi�ki no�nej Polska - Niemcy. Do Warszawy �ci�ga 10 tys. niemieckich kibic�w. Radykalny dzia�acz narodowy Wojciech Wasiuty�ski pisze entuzjastycznie: "Zbudzone Niemcy interesuj� si� ka�dym wyczynem swoich syn�w". Dla pa�stwa narodowego, stwierdza, czasem wa�niejsze od wp�yw�w podatkowych jest to, by 10 tys. ludzi za�piewa�o w obcej stolicy sw�j hymn - w poczuciu zbiorowej si�y. Zwi�zany z obozem narodowym pisarz Adolf Nowaczy�ski zachwyca si� w felietonie obietnic� kanclerza Hitlera, �e ca�a niemiecka sie� drogowa - 250 tys. kilometr�w! - zostanie odnowiona. Stanis�aw Stro�ski, wybitny dzia�acz narodowy, ubolewa, �e Polska nada�a sobie ustr�j demokratyczno-liberalno-parlamentarny, kt�ry jest prze�ytkiem. W tym samym czasie faszyzm popycha "dzie�o przebudowy Italii", a Niemcy "rz�dzone s� spr�y�cie, mocno, wojskowo". Nowy duch owia� spo�ecze�stwo niemieckie, pisze Wojciechowski w po�owie lat 30. Hitler wzbudzi� wielk� mobilizacj� niemczyzny. Przez Niemc�w osiad�ych na ziemiach wschodnich "przesz�a jakby iskra o�ywcza"