Odmiennie od innych d�br ekonomicznych pieni�dz jest ceniony w wyniku konwencji spo�ecznej, poniewa� jest ceniony...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Warto�� pieni�dza mierzymy po�rednio, za pomoc� d�br, kt�rych kupno umo�liwia, a nie bezpo�rednio, ze wzgl�du na jego warto�� u�ytkow�. 3. Analiza agregat�w pieni�nych jest dzi� niezwykle popularna zar�wno w�r�d ekonomist�w, jak i polityk�w. Najpowszechniej u�ywan� definicj� poda�y pieni�dza jest definicja pieni�dza transakcyjnego (Mj), na kt�ry sk�adaj� si� got�wka i rachunki bie��ce. Innym cz�sto u�ywanym poj�ciem jest poj�cie szerokiego pieni�dza (M2), kt�re obejmuje Ml plus wysoce p�ynne "�uasi-pieni�dze", jak rachunki oszcz�dno�ciowe. 4. Definicje M zmienia�y si� bardzo szybko w ci�gu ostatniej dekady w wyniku innowacji na rynkach finansowych. Te szybkie zmiany utrudniaj� prowadzenie polityki pieni�nej, gdy� definicje pieni�dza (a tak�e cele polityki pieni�nej) staj� si� dwuznaczne, kiedy pojawia si� nowy rodzaj aktyw�w. 5. Banki s� przedsi�biorstwami handlowymi, a ich celem jest tworzenie zysk�w dla w�a�cicieli. Jedn� z podstawowych funkcji bank�w jest prowadzenie rachunk�w bie��cych dla klient�w. Wsp�czesne banki rozwin�y si� stopniowo z zak�ad�w z�otnik�w, przechowuj�cych pieni�dze i kosztowno�ci. W ko�cu przyj�a si� og�lnie praktyka utrzymywania mniej ni� 100% rezerw w stosunku do depozyt�w, reszt� inwestowano w papiery warto�ciowe i po�yczki, kt�re przynosi�y procent. Narodzi� si� system bankowo�ci opartej na rezerwach cz�ciowych. B. Proces tworzenia depozyt�w bankowych 6. Gdyby banki utrzymywa�y rezerwy stanowi�ce 100% warto�ci depozv t�w, nie wyst�powa�by mno�nikowy efekt kreacji pieni�dza, gdyby nast�pi}0 wstrzykni�cie przez bank centralny nowych pot�nych rezerw do systemu bankowego. Wyst�powa�aby tylko zamiana jednego rodzaju pieni�dza na inny w stosunku l do 1. 7. Wsp�czesne banki s� zobowi�zane przez Rezerw� Federaln� do trzymania rezerw obowi�zkowych zale�nych od wielko�ci depozyt�w. Mog� one mie� form� got�wki lub nie oprocentowanych depozyt�w w Rezerwie Federalnej. Dla ilustracji przeanalizowali�my stop� rezerw obowi�zkowych wynosz�c� 10%. W tym przypadku system bankowy jako ca�o�� - wraz z klientami lub prywatnymi po�yczkobiorcami i deponentami - tworzy pieni�dz bankowy w relacji 10 do l z ka�dego dolara rezerw federalnych kreowanych przez Fed i zdeponowanych gdzie� w systemie bankowym. 8. Ka�dy ma�y bank ma ograniczon� zdolno�� zwi�kszania swych po�yczek i inwestycji. Nie mo�e po�yczy� czy zainwestowa� wi�cej, ni� otrzyma� od deponent�w; mo�e po�yczy� tylko oko�o dziewi�� dziesi�tych tej kwoty. 9. Gdy jednak pojedynczy bank nie mo�e zwi�kszy� rezerw w stosunku 10 do l, system bankowy jako ca�o�� mo�e. Pierwszy bank otrzymuj�cy 1000 dol. nowych depozyt�w mo�e przeznaczy� dziewi�� dziesi�tych tej kwoty na po�yczki i inwestycje. Daje to bankom drugiej grupy depozyty stanowi�ce dziewi�� dziesi�tych tysi�ca dolar�w. One z kolei zatrzymuj� jedn� dziesi�t� w postaci rezerw, a pozosta�e dziewi�� dziesi�tych przeznaczaj� na nowe aktywa; to sprawia, �e trac� cz�� got�wki na rzecz trzeciej grupy bank�w, kt�rych depozyty wzrastaj� o dziewi�� dziesi�tych kwoty stanowi�cej dziewi�� dziesi�tych tysi�ca dolar�w. Je�eli prze�ledzimy kolejne grupy bank�w w zmniejszaj�cym si� i nigdy nie ko�cz�cym �a�cuchu, zauwa�ymy, �e nowe depozyty w systemie b�d� wynosi� (w dol.): 1000 + 900 + 810 + 729 + ...= = 1000 9 To = 10001 - 1 = 10000. , 5 l Tylko gdy ka�dy l dolar nowych rezerw, zatrzymanych w systemie bankowym, ko�czy wspieraj�c 10 dol. depozyt�w z�o�onych gdzie� w systemie, osi�gni�te zostan� granice ekspansji depozyt�w. Wtedy system wykorzystuje w pe�ni sw� zdolno�� udzielania po�yczek; nie mo�e tworzy� dodatkowych depozyt�w, dop�ki nie zostanie zasilony nowymi rezerwami. Wyno-cz�ca 10 do l relacja wzrostu pieni�dza bankowego w stosunku do wzrostu rezerw nazywana jest "mno�nikiem kreacji pieni�dza". 10. W formie zastrze�enia do powy�szej dyskusji musimy zauwa�y�, �e wyst�pi� pewne wycieki nowych rezerw got�wki z systemu bankowego do obiegu got�wkowego (w rzeczywisto�ci cz�� p�jdzie za granic� lub do podziemia) i na zakup aktyw�w innych ni� rachunki bie��ce. Tak wi�c zamiast 10 000 dol. nowych depozyt�w, tak jak w powy�szych przyk�adach, mo�emy jnie� nieco mniej - r�nica zale�y od tego, ile zosta�o wycofane z systemu. Drugie zastrze�enie wynika z faktu, �e banki mog� utrzymywa� rezerwy wy�sze od wymaganych przez prawo. Nadmierne rezerwy wzrastaj�, gdy stopa oprocentowania rezerw jest bliska stopie oprocentowania bezpiecznych inwestycji. Tak wi�c nie mo�na powiedzie�, �e mno�nik kreacji pieni�dza w relacji 10 do l lub innej dzia�a automatycznie. mno�nik poda�y pieni�dza, z�otnik i stuprocentowe rezerwy, bankowo�� oparta na rezerwach u�amkowych, rezerwy obowi�zkowe, �a�cuch generacji bank�w. WA�NIEJSZE POJ�CIA l PROBLEMY barter, pieni�dz towarowy, pieni�dz papierowy, pieni�dz bankowy, istota pieni�dza, M,,M2, rezerwy (got�wka w kasach i depozyty w Fed), PROBLEMY DO DYSKUSJI 1. Za��my, �e wszystkie banki utrzymuj� stuprocentowe rezerwy. Czy tworz� one wtedy pieni�dz? Jak� funkcj� spe�niaj� rezerwy obowi�zkowe? Co to s� "nadmierne rezerwy"? 2. Za��my, �e stopa rezerw wynosi 20%. P�jd� �ladem procesu mno�-nikowej kreacji pieni�dza, kopiuj�c tablice 14.5(a) do 14.7. 3. Czy bankierzy tworz� depozyty? Kto je tworzy? Je�eli bankier otrzymuje nowy depozyt i nowe rezerwy, czy zawsze jest w stanie znale�� nowych po�yczkobiorc�w? Czy zawsze mo�e zwi�kszy� inwestycje w rz�dowe papiery warto�ciowe? 4. "Ksi�gi mojego banku zawsze si� bilansuj�. Ja tylko przesuwam do inwestor�w pieni�dze, kt�re przynosz� mi deponenci. Kto m�wi, �e bankier mo�e tworzy� M?" Czy ty? 5. W 1937 r. Fed dostarczy� rezerwy do systemu bankowego w celu zwi�kszenia M. Poniewa� stopy procentowe by�y bardzo niskie (mniej ni� 1%), nadmierne rezerwy systemu wzros�y. Wyja�nij, dlaczego niskie stopy procentowe zach�caj� do utrzymywania nadmiernych rezerw, a wysokie stopy zniech�caj� do tego. 6. Reformatorzy systemu monetarnego czasem proponuj� oprocentowanie rezerw wed�ug rynkowej stopy procentowej. Jaki by�by wp�yw tej propozy- Po