Nie byli�my w stanie zagwarantowa� granic �adnemu narodowi walcz�cemu u naszego boku; postaramy si� jednak, rzecz jasna, zrobi� wszystko, co b�dzie w naszej mocy...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Artyku� stanowi�cy, �e pa�skie wojska �nie zwr�c� or�a przeciw Francji", nale�y interpretowa� w tym sensie, �e odnosi si� on do Francji maj�cej swobod� wyboru swej drogi i nie podlegaj�cej bezpo�redniemu lub po�redniemu przymusowi ze strony Niemiec. Tak wi�c wypowiedzenie wojny Zjednoczonemu Kr�lestwu przez rz�d Vichy nie by�oby wypowiedzeniem wojny przez Francj�; mog�yby zaj�� tak�e inne analogiczne wypadki. Mo�e Pan zechce potwierdzi� mi zgod� w powy�szych sprawach. Szczerze oddany. Poufna odpowied� genera�a de Gaulle'a na pismo Winstona Churchilla Londyn, 7 sierpnia 1940 r. Drogi Premierze! W Pa�skim li�cie z dnia 7 sierpnia 1940 roku by� Pan �askaw poinformowa� mnie, �e w wymienionych miedzy nami listach, kt�re maj� by� opublikowane, rz�d angielski interpretuje okre�lenie �ca�kowite przywr�cenie niepodleg�o�ci i wielko�ci Francji" w tym sensie, i� nie odnosi si� ono w �cis�ym tego s�owa znaczeniu do granic terytorialnych. Dodaje Pan: �Nie byli�my w stanie zagwarantowa� granic �adnemu narodowi walcz�cemu u naszego boku; postaramy si� jednak, rzecz jasna, zrobi� wszystko, co b�dzie w naszej mocy". Z drugiej strony podkre�la Pan, �e twierdzenie, i� moje wojska �nie zwr�c� or�a przeciw Francji", nale�y interpretowa� w tym sensie, �e odnosi si� ono �do Francji maj�cej swobod� wyboru swej drogi i nie podlegaj�cej bezpo�redniemu lub po�redniemu przymusowi ze strony Niemiec". Przyjmuj� do wiadomo�ci, Panie Premierze, �e taka jest interpretacja, kt�r� rz�d angielski nadaje przytoczonym wy�ej okre�leniom. Mam nadziej�, �e w przysz�o�ci okoliczno�ci pozwol� rz�dowi angielskiemu traktowa� te sprawy z mniejsz� rezerw�. Prosz� przyj��, Panie Premierze, wyrazy wysokiego powa�ania. AFRYKA List genera�a de Gaulle'a do genera�a Catroux 29 sierpnia 1940 r. Generale! Nie mo�e Pan sobie wyobrazi�, jak� rado�� sprawi�a mi wiadomo�� o Pa�skim bliskim przybyciu. Tyle jest do zrobienia, aby wydoby� Francj� z przepa�ci, a cz�owiek i dow�dca tego pokroju co Pan mo�e odegra� tak� rol� w dziele odrodzenia! Wie Pan, �e od dawna �ywi� dla Pana szczeg�lny szacunek oraz szczer�, pe�n� powa�ania przyja��. Postawa, jak� Pan zaj�� w Indochinach, jeszcze bardziej mnie umocni�a w tych uczuciach. Obecnie trzeba si� wzi�� do tw�rczej pracy. W Londynie szybko zorientuje si� Pan we wszystkim, co zdarzy�o si� tu i gdzie indziej. Co do mnie, to wchodz�c w sk�ad rz�du w ci�gu ostatnich dni dzia�a� wojennych, mog�em si� naocznie przekona�, z jak� niezwyk�� zr�czno�ci� przeciwnik oddzia�ywa� na ko�a zbli�one do rz�du i na nastroje samego rz�du. Nie w�tpi�em ani na chwil�, �e upadek naszego wsp�lnego przyjaciela Paula Reynaud i objecie w�adzy przez biednego starego marsza�ka oznaczaj� kapitulacj�. Nie chc�c si� z ni� pogodzi� uda�em si� do Londynu, aby st�d na nowo zorganizowa� Francj� Walcz�c�. Zwr�ciwszy si� z apelem do Francuz�w zdo�a�em utworzy� zacz�tek si� zbrojnych � l�dowych, morskich i powietrznych � oraz resort�w cywilnych: spraw zagranicznych i kolonialnych, finans�w, informacji itd. ... Nawi�zane zosta�y liczne kontakty z wieloma o�rodkami na �wiecie. We Francji i w Imperium istniej� du�e potencjalne mo�liwo�ci. Nowe Hebrydy, terytorium Czadu, Kamerun i p�nocna cz�� Wybrze�a Ko�ci S�oniowej ju� si� do nas przy��czy�y. W chwili gdy otrzyma Pan ten list, znajdo- wa� si� b�d� w drodze do Dakaru z wojskami, okr�tami, samolotami i... poparciem Anglik�w. Je�eli to zamierzenie si� uda, natychmiast stanie przed nami kapitalny problem Afryki P�nocnej. Tym bardziej �e jej zagro�enie przez Niemcy, W�ochy i Hiszpani� jest moim zdaniem kwesti� najbli�szego czasu. Nie wydaje mi si� rzecz� mo�liw�, �eby ludzie zajmuj�cy obecnie stanowiska w Afryce P�nocnej i zdyskwalifikowani przez poddanie si� warunkom zawieszenia broni mogli kiedykolwiek sta� si� �lud�mi wojny". Mam tu g��wnie na my�li genera�a Noguesa, kt�ry od pierwszej chwili stosuje wszelkiego rodzaju �a�osne manewry, aby tylko zachowa� swe stanowisko. Skoro tylko b�dziemy si� mogli zaj�� Afryk� P�nocn�, potrzebny b�dzie �kto�", kto by wzi�� na siebie to zadanie. Tym kim� b�dzie Pan, Generale, je�eli si� Pan na to zgodzi. Wiadomo panu, �e rz�d angielski po uznaniu mnie jako �szefa Wolnych Francuz�w" z g�ry zgodzi� si� na traktowanie wszystkich spraw dotycz�cych obrony i �ycia ekonomicznego naszego Imperium z �Rad� Obrony Francji Zamorskiej", gdybym tak� Rad� stworzy�. Istotnie mam zamiar to uczyni� i prosz� Pana, Generale, o wej�cie w sk�ad Rady i zaj�cie w niej miejsca przewidzianego dla �Afryki P�nocnej". Do czasu utworzenia Rady b�dzie Pan mia� w Londynie dogodne warunki dla przygotowania swej akcji. Gdy okoliczno�ci na to pozwol�, tj. praktycznie bior�c skoro tylko usadowimy si� w Maroku i Algierii, mo�e w chwili, kt�r� Pan uzna za stosown�, uda si� Pan tam, aby obj�� w�adz� cywiln� i dow�dztwo wojskowe nad ca�o�ci� Afryki P�nocnej: Marokiem, Algieri� i Tunisem. Admira� Muselier i Antoine (wyst�puj�cy pod pseudonimem Fontaine), kt�rym przekaza�em na czas mej nieobecno�ci � pierwszemu dow�dztwo znajduj�cych si� w Anglii si� l�dowych, morskich i powietrznych, a drugiemu kierownictwo resort�w cywilnych � poinformuj� Pana, co dotychczas osi�gn�li�my w dziedzinie organizacji naszych si� zbrojnych i naszej administracji