Nawet gdy jego post�pek nie podoba si� nam, fakt, �e by� on "w dobrej wierze", usprawiedliwia go w naszych oczach...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Dobra wiara jest przejawem dobrej moli cz�owieka po�wiadczonej przez sumienie. Mo�emy �mia�o powiedzie�: dobra wiara to sumienie, kt�re "milcz�co" wprowadza jasno�� w g��b cz�owieka. Tak�e tutaj sumienie obywa si� bez gadaniny, bo wszystko jest jawne. Cz�owiek poddaje si� pokojowi, kt�ry p�ynie z sumienia. Wielu wybitnych my�licieli wierzy�o, �e spok�j sumienia to najwy�szy rodzaj szcz�cia, jaki mo�e si� sta� udzia�em cz�owieka. Sumienie jest zasadniczo nieomylne. Jest nieomylne w tym sensie, �e przypisuj�c cz�owiekowi win� lub przyznaj�c mu dobr� wiar�, nie mo�e by� sprawdzone za pomoc� �adnego innego narz�dzia ni� ono samo. Kt� mo�e lepiej od niego wiedzie�, kim jestem? Kt� jest bli�ej osoby ni� ono? Je�li sumienie wskazuje na win�, jestem winny, bo "milczenie" sumienia jest cz�ci� mnie samego. Je�li mam "czyste sumienie", jestem czysty. Rzecz ma si� tak, jak z wod�: je�li w wodzie nie ma �adnych m�t�w, woda jest czysta, je�li s� w niej m�ty, woda jest brudna. Nie znaczy to jednak, by cz�owiek uznawa� to, na co wskazuje sumienie. Sumienie jest co prawda "nieomylne", ale cz�owiek cz�sto woli nie s�ysze�, co m�wi sumienie, na co sumienie wskazuje. Tragedi� cz�owieka jest to, �e ch�tnie ucieka od swego sumienia, �e przekr�ca sens jego "milczenia", �e w�asne �yczenia podsuwa pod jego mow�. Bywa, �e cz�owiek jest inny, a za innego siebie uwa�a. Cz�owiek jest rozszczepiony, jest inny dla �wiata i inny w sobie. I na tym polega jego tragedia. W tym kontek�cie nale�y r�wnie� rozumie� postulat etyczny, kt�ry w ostatnich czasach sta� si� popularny i aktualny. Brzmi on: "B�d� sob�", "Stawaj si� sob�". Co to bli�ej znaczy? Jest to postulat dla tych, kt�rzy znale�li si� w stanie ucieczki od w�asnego sumienia. Ucieczka pozostaje w �cis�ym zwi�zku z uwi�dem ich zmys�u moralnego. Ca�e zatroskanie tych ludzi obraca si� wok� funkcji, jak� przysz�o im pe�ni� w aktualnym systemie technicznej organizacji �ycia. Ich hierarchia warto�ci sprowadza si� do hierarchii mniejszej lub wi�kszej przydatno�ci technicznej w nowym �wiecie. Chc� by� "sprawni" w tym, co robi�, ale to, co robi�, nie stoi w polu promieniowania nadziei podstawowych. �yj� na "sp�aszczonym" aksjologicznie �wiecie, s� lud�mi "jednego poziomu", jednego horyzontu, s� "sp�aszczeni", "sp�yceni", jak sp�aszczony i sp�ycony jest ich �wiat. Wezwanie "B�d� sob�" lub "B�d� tym, kim jeste�", zwane r�wnie� "wezwaniem do autentyczno�ci", ma na celu skierowa� ludzi znajduj�cych si� w ucieczce w stron�, w kt�rej bije �r�d�o cz�owiecze�stwa w cz�owieku - w stron� ich milcz�cego sumienia. 8. Pole odpowiedzialno�ci Dobra wola cz�owieka, jego zmys� moralny oraz sumienie stanowi� wprawdzie niezb�dne warunki do tego, by w cz�owieku powsta�o poczucie odpowiedzialno�ci, ale nie s� to jeszcze warunki dostateczne owego prze�ycia. Do tego, by poczucie odpowiedzialno�ci rozwin�o si�, cz�owiek musi mie� �wiadomo�� (przekonanie), �e w konkretnej sytuacji, w jakiej si� znalaz�, nie tylko wiedzia�, co robi� nale�y, lecz rzeczywi�cie m�g� co� zrobi�. Je�li kto� nie zna si� na chorobach, nie mo�na od niego wymaga�, �eby leczy� ludzi. Je�li kto� nie potrafi p�ywa�, nie mo�na ��da�, by ratowa� ton�cego. Nie mo�na go te� obwinia� za to, �e go nie ratuje. Czym innym jest "chcie�", a czym innym "m�c". Dobra wola, zmys� moralny, preferencja i sumienie znajduj� si� po stronie "chcie�". Poczucie odpowiedzialno�ci wyrasta nie tylko na fundamencie mo�liwo�ci dzia�ania. Odpowiedzialno�� cz�owieka nie si�ga poza granice mo�liwo�ci skutecznego dzia�ania, aczkolwiek wyrasta na pod�o�u skierowanego na dobro lub z�o pragnienia. Zanim powiemy kilka s��w o granicach ludzkiej odpowiedzialno�ci, zapytajmy: Czym jest odpowiedzialno��? Odpowiedzialno�� to nic innego jak przekonanie, �e si� jest rzeczywistym sprawc� aktu moralnego i jego skutk�w. Aby powsta�o w cz�owieku poczucie odpowiedzialno�ci, musz� by� spe�nione pewne warunki