Oznacza�o to, �e badacze mogli teraz obserwowa� w spos�b ci�g�y zmiany zachodz�ce w czasie snu, jak r�wnie� dok�adnie okre�la� jego pocz�tek i koniec...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Ponadto sta�o si� mo�liwe rozpoznawanie r�nych poziom�w |g��boko�ci snu, jak r�wnie� okres�w, w kt�rych dana osoba prawdopodobnie mia�a marzenia senne. Stany i stadia snu. Obecnie przyjmuje si� powszechnie, �e istniej� dwa stadia snu - regularnie powtarzaj�cy si� stan, w czasie kt�rego wyst�puj� szybkie ruchy oczu ("rapid eye movements"), okre�lany jako faza |REM, oraz stan nazywany faz� NREM (|non rapid eye movement sleep"), kt�ry z kolei sk�ada si� z czterech stadi�w, r�ni�cych si� wyra�nie g��boko�ci� snu. Zbli�enie Elektroencefalograficzny zapis snu "Zapis EEG reprezentuje aktywno�� elektryczn� kory m�zgowej, rejestrowan� za pomoc� elektrod przymocowanych do powierzchni g�owy. Uzyskiwane krzywe mo�na opisa� w kategoriach dw�ch cech: |amplitudy (wysoko�ci fali, gdy poziom napi�cia prze�o�y si� na ruchy rejestruj�cego pisaka) oraz |cz�stotliwo�ci (liczba cykli - ruch�w w g�r� i w d� na sekund�). Amplituda i cz�stotliwo�ci ��cznie okre�laj� tak zwany wzorzec ("pattern") fal m�zgowych. W zapisie czynno�ci bioelektrycznej m�zgu mo�na r�wnie� wyodr�bni� "iglice" ("spikes") - mo�e je rozpozna� wy�wiczony obserwator (a obecnie komputery). Istnieje odr�bny wzorzec wyst�puj�cy w stanie czujno�ci ("pogotowia"), jak r�wnie� r�ne wzorce dla czterech stadi�w snu w fazie NREM. Istnieje ponadto odr�bny wzorzec wyst�puj�cy w tych okresach, gdy oczy �pi�cego poruszaj� si� szybko, to jest w fazach REM. Opracowano standardowy podr�cznik s�u��cy do rzetelnego oznaczania stadi�w snu (Rechtschaffen i Kales, 1968�). Mimo �e miedzy czterema stadiami NREM wyst�puj� wyra�ne r�nice, wykazano, i� r�nica mi�dzy faz� REM, a NREM jest najbardziej istotna. Wydaje si� r�wnie�, �e dotyczy to prawie wszystkich badanych ssak�w. Najwa�niejsz� cech� snu w fazie REM jest ca�kowite zahamowanie dowolnej aktywno�ci mi�niowej. Faza REM jest zatem okresem, kiedy cia�o jest w zasadzie sparali�owane i ruchy dowolne nie s� mo�liwe. Drug� cech� fazy REM jest to, �e m�zg zdaje si� by� (na podstawie r�nych wska�nik�w) wzbudzony czy czuwaj�cy, chocia� dana osoba jest pozbawiona �wiadomo�ci i zupe�nie u�piona. Dlatego tez niekt�rzy badacze nazywaj� faz� REM |snem |paradoksalnym. Trzeci proces, kt�ry charakteryzuje faz� REM, zwany jest |aktywno�ci� |okresow�. Najwyra�niejszym jej przejawem s� szybkie skokowe ruchy ga�ek ocznych, kt�re poruszaj� si� we wszelkich kierunkach. Wyst�puj� tak�e skurcze mi�niowe, zmiany wielko�ci �renicy, skurcze ucha �rodkowego, a u m�czyzn - wzw�d cz�onka. Czwart� charakterystyczn� cech� fazy REM s� znaczne zmiany fizjologiczne, zw�aszcza w autonomicznym uk�adzie nerwowym. Zmiany te cz�sto obejmuj� du�e, nieregularne fluktuacje tempa pracy serca oraz ci�nienia krwi. Takie "burze w uk�adzie autonomicznym" maj� donios�e implikacje medyczne, poniewa� stwierdzono, i� ataki i niedomagania sercowe cz�sto wyst�puj� we wczesnych godzinach rannych - w czasie, gdy dana osoba najprawdopodobniej znajduje si� w fazie REM snu. Podczas gdy faza REM wi��e si� z aktywno�ci� kory m�zgowej, to faza NREM wi��e si� z jej dezaktywacj�. Sen w fazie NREM wi��e si� z percepcyjnym odizolowaniem si� danej osoby od �rodowiska (Dement i Mitler, 1975�). W ci�gu 8 godzin snu u przeci�tnego, m�odego, doros�ego, cz�owieka wyst�puje pewien cykl z�o�ony z r�nych stadi�w snu. Stadium czwarte (fazy NREM), najg��bszy sen, wyst�puje w pierwszych godzinach snu, natomiast w ostatnich godzinach snu �pi�cy przechodzi na zmian� od stadium drugiego fazy NREM do fazy REM. Kolejne fazy REM s� coraz d�u�sze, chocia� wyst�puj� one zwykle w odst�pach wynosz�cych oko�o 90 minut. Sekwencja ta u poszczeg�lnych os�b r�ni si� nieco, w zale�no�ci od warunk�w indywidualnych, lecz jest stosunkowo sta�a u zdrowych, m�odych os�b doros�ych. W cyklach snu nie stwierdzono r�nic zwi�zanych z p�ci�, natomiast z wiekiem wi��e si� pewna istotna r�nica. U niemowl�t i dzieci (do mniej wi�cej czwartego roku �ycia) faza REM i stadium czwarte stanowi� znacznie wi�ksz� cz�� ich og�lnego czasu snu. U ludzi starszych czas snu w fazie REM jest nieco kr�tszy, a czas snu w stadium czwartym - o wiele kr�tszy w por�wnaniu z okresem, gdy byli oni m�odsi. Wydaje si�, �e starsi ludzie �pi� mniej, a w dodatku ich sen jest mniej g��boki (Roffwarg, Muzio i Dement, 1966�). Znaczenie przystosowawcze fazy NREM i fazy REM. Najpopularniejsze wyja�nienie funkcji spe�nionej przez sen - odpowied� na pytanie, |dlaczego �pimy - g�osi, �e stanowi on okres regeneracji po zm�czeniu spowodowanym �wiadom� aktywno�ci�. Wbrew przemawiaj�cej do wyobra�ni analogii pomi�dzy osob� �pi�c� a przepracowanym mi�niem w stanie odpr�enia, "eksperymentalna" analiza snu nie dostarczy�a mocnego poparcia dla koncepcji, zgodnie z kt�r� sen jest procesem regeneracji" (Williams i in., 1973 s. 306�). By� mo�e, i� nasz sen nie jest sposobem odtworzenia tego, co utracili�my, lecz raczej sposobem zachowania energii w czasie, gdy nie ma potrzeby dzia�ania. Zgodnie z tym pogl�dem, wysuni�tym przez Webba (1971�), sen wymusza brak aktywno�ci organizmu wtedy, gdy wymagania �rodowiska w stosunku do niego s� minimalne. Ka�dy gatunek wytworzy� biologiczny, rytmiczny cykl aktywno�ci i snu, zwany |rytmem |dobowym, dostosowanym do wymaga� energetycznych i ekologicznego charakteru �rodowiska tego gatunku