Kiedy za� wyj�cie z tej skwarnej pustyni zaj�li inni nieprzyjaciele, ci, co byli do�� silni, nie troszcz�c si� o s�abych i nieuzbrojonych rzucili si� z nies�ychanym...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Kiedy jednak nast�pny z kolei przesmyk okaza� si� zn�w zaj�ty, upadli zupe�nie ju� na duchu i zn�kani pragnieniem, upa�em i znu�eniem nie chcieli i�� do ataku. Kornificjusz zach�ca� ich jednak gor�co wskazuj�c na blisko po�o�one �r�d�o, wi�c zn�w przep�dzili nieprzyjaci� trac�c wielu ze swoich. �r�d�o zaj�li jednak inni nieprzyjaciele, tak �e �o�nierzy Kornificjusza ogarn�o zupe�ne ju� zniech�cenie i upadek ducha. 115. W tym stanie rzeczy ukaza� si� z dala Laroniusz, wys�any przez Agryp� z 3 legionami, wi�c cho� jeszcze nie by�o pewne, �e to przyjaciele, to jednak, poniewa� oczekiwali tego �ywi�c ci�gle nadziej�, �e co� takiego si� stanie, podnie�li si� znowu na duchu. Skoro za� zobaczyli, �e i nieprzyjaciele opu�cili �r�d�o, wznie�li okrzyk rado�ci, ile si� mieli, a kiedy i �o�nierze Laroniusza odpowiedzieli im 131 130 Por. wy�ej ks. IV 38 i nn.; 136 i n. By� to prawdopodobnie n�w 15 sierpnia 36 r. 352 okrzykiem, p�dem wzi�li �r�d�o; Wodzowie zabronili im pi� nagle, jako� ci, co nie pos�uchali i pili, zaraz umierali. W ten spos�b Kornificjusz i ta cz�� wojska, kt�ra z nim pod��a�a, niespodziewanie dotar�a pomy�lnie do Agrypy do Myl132. 116. Agrypa zaj�� w�a�nie Tyndaris, miejscowo�� posiadaj�c� wielkie zapasy �ywno�ci i dogodnie po�o�on� dla cel�w wojny na morzu, wi�c Cezar przewi�z� tam i piechot�, i jazd�. Og�lna liczba wojsk jego na Sycylii wynosi�a 21 legion�w ci�kozbrojnych, 20000 konnicy i z g�r� 5000 lekkozbrojnych. Myl� i wszystkie wybrze�a od Myl do Naulochus i przyl�dka Pelorum obsadzi�y za�ogi Pompejusza, kt�re ze strachu, zw�aszcza przed Agrypa, nieustannie pali�y ognie, zamierzaj�c podpali� podp�ywaj�ce okr�ty. Pompejusz panowa� te� nad przes mykami z obu stron. Przej�cia g�rskie tak ko�o Tauromenium, jak i ko�o Myl obwarowa� i kiedy Cezar podj�� marsz naprz�d z Tyndaris, trapi� go po drodze, bo Cezar uchyla� si� od przyj�cia walki. Poniewa� jednak Pompejusz nabra� przekonania, �e Agrypa przygotowuje atak na Peloriad�133, pospieszy� w t� stron� opu�ciwszy przesmyki ko�o Myl, po czym Cezar opanowa� je, jak r�wnie� same Myl� i Artemizjum, male�k� miejscowo��, w kt�rej rozegra�a si� podobno ta historia z wo�ami Heliosa w czasie snu Odyseusza134. 117. Ale przypuszczenie co do Agrypy okaza�o si� fa�szywe, wi�c Pompejusz bolej�c135 nad zaj�ciem przesmyk�w wezwa� Tisjena z wojskiem. Cezar chcia� stawi� czo�o Tisjenowi, ale zb��dzi� po drodze ko�o g�r Mykonium136, tak �e musia� tam bez namiotu przenocowa�; spad�a jednak wielka ulewa, jak to bywa jesienn� por�, tak �e przez ca�� noc os�aniali go �o�nierze ze stra�y przybocznej trzymaj�c nad nim galick� tarcz�. Dawa�y si� te� s�ysze� g�uche pomruki Etny i przeci�g�e ryki i pojawia�y si� b�yski ognia o�wiecaj�ce wojsko, tak �e Ger- manowie zrywali si� ze strachu z legowisk, a inni, kt�rzy ze s�yszenia znali opowie�ci o Etnie, wierzyli, �e w�r�d tylu osobliwych zjawisk mo�e spa�� na nich nawet strumie� ognia. Spustoszy� Cezar nast�pnie ziemi� Palaisten�w137 i po��czy� si� z Lepidusem, kt�ry tam gromadzi� �ywno��, po czym obaj roz�o�yli si� obozem pod Mesan�. 132 Zapewne b��d Appiana, bo Myl� zosta�y w r�kach Pompejusza, a Agrypa by� w Tyn daris. 133 Peloriada jest to nazwa wybrze�a ko�o przyl�dka Pelorum. 134 Aluzja do opowie�ci Homera (Odyseja, XII 260 i nn.) o wo�ach Heliosa, kt�re zabili towarzysze Odyseusza, podczas gdy ten by� pogr��ony we �nie. 135 W tek�cie f|o6eic (�ucieszony�), co oczywi�cie jest b��dne; pr�by poprawienia s� roz bie�ne, t�umaczenie: �bolej�c� przyj�te zosta�o hipotetycznie. 136 Mykonium by�o to gniazdo g�rskie stanowi�ce przed�u�enie g�r Nebrodes, mi�dzy Tyndaris a Tauromenium. 137 Nazwa sk�din�d nie znana. Niekt�rzy s�dz�, �e by�a to inna nazwa miejscowo�ci Abakainon po�o�onej na p�noc od g�r Mykonium, a wi�c na terenie �wczesnych dzia�a� wojennych. 353 118. Poniewa� na ca�ej Sycylii toczy�y si� liczne drobne utarczki, lecz nie dochodzi�o do �adnej wi�kszej bitwy, Cezar wys�a� Taurusa, by odcina� dow�z Pompejuszowi. N�kany w ten spos�b Pompejusz postanowi� stoczy� wi�ksz�, rozstrzygaj�c� o wszystkim bitw�. A �e si� ba� piechoty Cezara, a mia� zaufanie do swoich okr�t�w, zapyta� Cezara przez pos��w, czy zgodzi si� na rozstrzygni�cie w bitwie morskiej. Cezar, cho� �ywi� niech�� do wszystkiego, co ma zwi�zek z morzem, poniewa� dot�d spotyka� si� tu tylko z niepowodzeniem, uwa�a� jednak, �e ha�b� by�oby dla niego odm�wi�, wi�c wyrazi� sw� zgod�. Ustalono zatem dzie�, na kt�ry obie strony przygotowa�y po 300 okr�t�w wyposa�onych we wszelkie rodzaje pocisk�w, wie�e i machiny, jakie tylko obmy�lili. Agrypa w szczeg�lno�ci wymy�li� tzw. uchwyt: pi�cio�okciowa belka okuta �elazem zaopatrzona by�a na obu ko�cach w k�ka; na jednym z k�ek by� uczepiony �w uchwyt w postaci �elaznego haka, na drugim by�o wiele lin, kt�re przy pomocy machin przyci�ga�y ten uchwyt, kiedy wyrzucony z katapulty uczepi� si� okr�tu nieprzyjacielskiego. 119. Gdy nadszed� oznaczony dzie�138, zacz�o si� od utarczek s�ownych i okrzyk�w wio�larzy, z kolei pocz�y pada� pociski wyrzucane czy to machin�, czy te� i r�kami, jak kamienie, �agwie i strza�y