To powiedziawszy, s�ugom swoim rozkaza� trz�� drzewo stare i rozros�e, a Szaman do Anhellego rzek�: P�jd� i sta� pod jab�oni�, a nic nie m�w do tych, co trz�s� drzewem, a� si�...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Poszed� wi�c Anhelli i stan�� pod ulew� jab�ek czerwonych, jak cz�owiek spokojny. A oto jab�o� okry�a si� wielk� jasno�ci�, a owoce na niej sta�y si� gwiazdami i b�yszcz�c bardzo nie upada�y wi�c�j. I go��bie �pi�ce obudzi�y si� my�l�c, �e ju� jest godzina ranna, i umywszy pi�ra wylecia�y w powietrze r�ane. Wi�c �wiat�o�� owa przerazi�a celniki, tak �e zostawiwszy ca�y podatek uciekli w przestrachu i wsiad�szy na w�z odjechali. A Szaman zawo�awszy Anhellego rzek�: Chod�my st�d! albowiem gospodarz pyta� nas b�dzie, jak� w�adz� to czyniemy; a to jest tajemnic� i znaczenie tych gwiazd tajemnic� jest. Tak m�wi�c otoczy� si� ciemno�ci� z Anhellim i wyszli. Rozdzia� VII I rzek� Szaman: Oto ju� nie b�dziemy cud�w okazywa�, ani mocy Bo�ej, kt�ra w nas jest, ale p�aka� b�dziemy; bo zaszli�my do ludzi, kt�rzy nie widz� s�o�ca. Ani nauk im dawa� nale�y, bo ich wi�cej nauczy�o nieszcz�cie; ani nadziei im dawa� b�dziemy, bo nie uwierz�. W dekrecie, co je pot�pi�, napisano by�o: na wieki!... Oto s� kopalnie Sybiru! St�paj tu ostro�nie, bo ta ziemia brukowana jest lud�mi �pi�cymi. S�yszysz? oto oddychaj� g�o�no, a niekt�rzy z nich j�cz� i gadaj� przez sen: Jeden o matce swojej, drugi o siostrach i braciach, a trzeci o domie swoim i o t�j, kt�r� mi�owa� sercem, i o �anach, gdzie mu si� zbo�e k�ania�o jak panu swemu, i szcz�liwi s� teraz przez sen... lecz si� obudz�. W innych kopalniach wyj� zbrodniarze; lecz ta jest tylko grobem syn�w ojczyzny i pe�na cicho�ci. �a�cuch, co tu szcz�ka, smutny ma g�os, a w sklepieniu s� r�ne echa, i jedne echo, kt�re m�wi: �a�uj� was. Gdy si� litowa� Szaman, weszli stra�nicy i �o�nierze z lampami budzi� �pi�ce do pracy. Powstali wi�c wszyscy z ziemi i rozbudzili si�, i szli jak owce ze spuszczonemi g�owami, opr�cz jednego, kt�ry nie wsta�, bo by� umar� we �nie. Wi�c przyst�piwszy Anhelli do tych, co szli na prac� z m�otami, zapyta� jednego z nich cichym g�osem: kto by� ten umar�y i z jakiej choroby sko�czy�. Na to mu odpowiedzia� cz�owiek blady i aresztant.... Ten, o kt�rego pytasz, ksi�dzem by�, ja go zna�em; spowiada� �on� moj� i dzieci w ojczy�nie. A gdy przysz�a wojna, siad� na ko� z krzy�em w r�ku i z bosemi nogami; a gdy by� ogie�, przed szeregami sta�, krzycz�c: Za ojczyzn�!... za ojczyzn�! I przywo�a� go biskup i wyda� katom w r�ce, ale wprz�dy zdj�� z niego po�wi�cenie na rynku miejskim i wypu�ci� z r�k pastora� i omdla�. A k�ty pochwycili cz�owieka Bo�ego i wepchn�li go w ciasn� siermi�g�, a potem go w ni�j zamkn�li z trudno�ci�, bo by� oty�y ten cz�owiek, i sta� bez ruchu jak rzecz martwa. Wi�c przywieziono go do kopalni, i udawa�, �e mu jest dobrze na sercu; alem ja widzia�, �e by� blady i smutny. I podda� si� rozpaczy i sech� jak stare drzewo. A przyst�piwszy raz do niego rzek�em: B�j si� Boga! dlaczego si� gryziesz? I rzek� mi z wielk� tajemnic� jak cz�owiek ob��kany: Zapomnia�em wyraz�w pacierza.... i pogroziwszy mi palcem, abym by� cicho, odszed�. I zobaczy�em go raz, �e bra� w ciemno�ci o��w zgni�y i trucizn� ow� po�ywa�. A po kilku dniach rumieniec ceglany wyszed� mu na twarz, a cia�o opad�o na ko�ciach jak zmoczone p��tno namiotu, oczy za� mia� b�yszcz�ce. A dzi� nie wiem jak umar�, bo oto spa�em przy nim, a nie s�ysza�em, aby cho� westchn��. A je�eli macie serce, �a�ujcie go, bo go znam, by� cz�owiek uczciwy. Wi�c Anhelli obr�ciwszy si� do Szamana rzek�: To samob�jca! Lecz Szaman zas�oni� oczy i podni�s�szy kawa�ek o�owiu z ziemi rzek�: Ten o��w zab�jc� jest i doradzc� z�ym, bo m�wi�: We� mi� i zjedz, jam jest ko�cem i spokojno�ci�. Ten o��w oszuka�com jest, bo si� uda� przed cz�owiekiem za Boga, kt�ry sam tylko cierpienie ko�czy na wieki i serce uspakaja. A przekl�ty, kto przed najmniejszym wichrem pada na ziemi� i �amie si�!..... podobny strzaskanej kolumnie. Lecz przed wichry silnemi i wam pada� wolno... b�dziecie �a�owani. C� wi�c! odm�wi� nam po�wi�conego cmentarza? Kto wie, jaki jest sen w niepo�wi�conej mogile? Wszak�e lepiej jest umiera� w gromadce dzieci i wnucz�t, kt�re p�acz�... i patrze� na rozwijanie si� drzew wiosennych, i mie� godzin� cich�. Gdy tak m�wi� Szaman, otoczyli go ko�em n�dzarze i rzekli: Dobrze nauczasz, jeste� cz�owiekiem z serca, a mo�e przys�anym od Boga. Wi�c oto wiedz, �e przed pi�cia dniami upad�a ska�a i zawali�a jeden z korytarz�w, gdzie pracowa� cz�owiek pewny stary z pi�cia synami, a stra�nicy nie chc� j�j rozwali� prochem m�wi�c: To d�uga praca, niech umrze. A my stajemy co dnia przy owej skale s�ucha�, czy jeszcze �yj�; lecz nie s�ycha� nic w tej jaskini, nawet j�ku. Je�eli� jest cz�owiek Bo�y, odwal kamie�; mo�e jeszcze �yje ojciec lub kt�re z dzieci jego. Spraw przynajmni�j zadziwienie katom naszym uwolniwszy tych ludzi, albowiem pomr� z g�odu. Przyprowadzili wi�c Szamana ku owej skale i sta�o si� wielkie milczenie, a Szaman podni�s�szy oczy w g�r� modli� si�. I przyszed� wiatr podziemny i wywr�ci� ska��, tak �e otworzy�a si� czelu�� ciemna i g��boka, a �aden w ni� nie �mia� wst�pi� najpierwszy. Wi�c Szaman wzi�wszy kaganiec wszed� do lochu po rozwalonych kamieniach, a za nim Anhelli i wi�niowie. I okropny ujrzeli widok! Oto na ciele najm�odszego syna le�a� ojciec, jak pies, co po�o�y �apy na ko�ci i gniewny jest

To powiedziawszy, s�ugom swoim rozkaza� trz��� drzewo stare i rozros�e, a Szaman do Anhellego rzek�: P�jd� i sta� pod jab�oni�, a nic nie m�w do tych, co trz�s� drzewem, a� si�...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

To powiedziawszy, s�ugom swoim rozkaza� trz�� drzewo stare i rozros�e, a Szaman do Anhellego rzek�: P�jd� i sta� pod jab�oni�, a nic nie m�w do tych, co trz�s� drzewem, a� si�...