Kiedy z kolei przebywa�em w Moskwie d�u�ej sam, nim wreszcie pok��ci�em si� z Tarkowskim i do Krakowa wr�ci�em, sta�em w hotelu �Warszawa� przy prospekcie Lenina, ale ju� co...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Okaza�o si� to nader roztropne. Dosta�em apartament, w kt�rym znajdowa�y si� za korytarzykiem dwa du�e pokoje, jeden � ogromnym biurkiem i olbrzymi� lod�wk� Donbas, drugi sypialny, a w tym �roboczym� sta�y (na wszelki awaryjny wypadek) dwa telewizory. W hotelu mo�na by�o spo�y� �niadanie i, nawet niez�e, par�wki, kaw� (ale nigdy mleka ani �mietanki nie by�o), lecz wrychle poj��em znaczenie lod�wki, bo mi Rosjanie poprzynosili: ten puszk� skondensowanego mleka, tamten jab�ka ma�e i zielone jak �aby, �w cukier, a w barku na moim pi�trze go�cie hotelowi wystawali w ogonku przed okienkiem, z kt�rego powolu�ku wy�ania�y si� bu�ki czy co tam, podczas gdy ja, mieszaj�c odwr�con� szczoteczk� do z�b�w kaw� nesk� z wod� � grza�k� te� mia�em � i z mlekiem, siedzia�em w pokoju w pi�amie, nied�ugo co prawda, bo ze �witem nadrywa�y si� ju� telefony. A z kolei kiedy mnie fizycy zaprosili na kolacj� na Arbat, nowoczesno�� moskiewsk�, i siedzieli�my w sali tak wielkiej jak hala postojowa zeppelin�w, zam�wi�em i jad�em kuropatw� jakoby, wi�ksz� od kury (w ZSSR wszystko ��cznie z krasnalami by�o, jak wiadomo, gigantyczne), a mia�em um�wione spotkanie z pewnym uczonym korespondentem Akademii Nauk w hotelu, wi�c opowiedzia�em o tym gospodarzom moim. Uspokajali mnie, �e na pewno zd�� na dziesi�t� (wieczorem) taks�wk�, potem jednak, kiedy na moje molestowania biesiad� zako�czono (dochodzi�y mnie odg�osy jakich� pertraktacji z obs�ug�), okaza�o si�, �e o taxi nie ma mowy i fizycy rzucali si� daremnie pod ko�a aut, kt�re nas bezlito�nie mija�y, tak i� oko�o p�nocy dotar�em wreszcie do hotelu z poczuciem winy wzgl�dem um�wionego uczonego. Tam�e prze�y�em niejaki wstrz�s: oto �w pan w bardzo ju� �rednim wieku siedzia� na pod�odze przed moimi drzwiami, na teczce,. kt�r� sobie pod�o�y�, i musia�em udawa�, i� takie oczekiwanie w takiej sytuacji jest najzwyklejsz� rzecz� w �wiecie: nawet zanadto przeprasza� go nie wypada�o. To s� oczywi�cie drobiazgi, ale z nich, jak z roztrzaskanego na kawa�ki lustra, wygl�da�a sowiecka rzeczywisto�� wy�yn przynajmniej. S�ysza�em ��mia�e� pie�ni w Domu Fizyk�w, kt�rzy pozwalali sobie na wi�cej, ni� by�o wolno. Do hotelu przyniesiono mi pierwsze, �niemal gor�ce� od maszyn t�ocz�cych wydanie Jednego dnia� So��enicyna jako symbol p�kania mur�w niewoli. Kiedym do Leningradu doje�d�a�, o pomocy niemal, odprowadzili mnie gromadk� inni uczeni na dworzec, a kto�, nie pami�tam kto, zachowany jak relikwia egzemplarz przedrewolucyjnego, starorosyjsk� cyrylic� wydrukowanego tomiku wierszy Majakowskiego wcisn�� mi w d�o� przez okno wagonu i naturalnie nie o�mieli�bym si� takiego daru nie przyj��. Pierwsi kosmonauci� ale o tym mo�e kiedy indziej napisz�. Jednym s�owem, pozna�em jak�� szczeg�ln� fasetk� tego w�tpliwie oszlifowanego klejnotu, jakim by� ZSSR. W Leningradzie przyjmowa� mnie kolacj� pewien do�� ju� wiekowy in�ynier, on�e autor SF, kt�ry z rodzin� zajmowa� pok�j w przedrewolucyjnym du�ym mieszkaniu, podzielonym w�r�d niewiadomej liczby lokator�w: wi�c widz�c pewno, �e inaczej si� nie da, urz�dzi� kolacj� na moje przyj�cie w kuchni, z kt�rej powynoszono wszystko co si� da�o kuchenne, pozosta� zlew z lanego w jakie� ozdobne or�y �elaza, a mnie honorowo usadzono plecami do zlewu, i to bliziutko, bo sto�y by�y pozestawiane, na nich za� pi�trzy�y si� wyszukane ryby i kawiory, �upy niechybnie uporczywie wysilonych �ow�w ca�ej rodziny gospodarza. Jak umia�em, tak udawa�em, �e przyj�cie, na kt�rym osoba naczelna siedzi ze zlewem za plecami, jest rzecz� najzupe�niej normaln� i zgodn� z obyczajami europejskimi. i zn�w: to s� naturalnie b�ahostki, ale z nich ju� mo�na by�o to i owo wyczyta� o bycie obywateli Zwi�zku Rad. Pami�tam te�, �e ostra musztarda � gorczyca � by�a jedn� z nielicznych rzeczy, jakie si� kupi� dawa�o, i jak w towarzystwie znajomego wszed�em do sklepu samoobs�ugowego, by naby� jej s�oik