Kapitan bowiem opr�cz swej cudackiej powierzchowno�ci, jakich� dziwnych grymas�w i niewyra�nej, sepleni�cej wymowy m�wi� jeszcze do tego cz�stokro� rzeczy,...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Oryginalne miewa� zawsze koncepty, a kiedy co opowiada� ze swego �ycia, to same takie rzeczy, kt�re na poz�r nie mia�y �adnego sensu. Pomi�dzy innymi utrzymywa� tak�e, �e mia� trzy �ony, kt�re wszystkie �yj� do dzi� dnia. Ale jakim si� to sta�o sposobem? Oto odebrawszy wiadomo�� o �mierci swej pierwszej �ony, z kt�r� nie mieszka�, o�eni� si� z drug�, ale niebawem dowiedzia� si�, �e wiadomo�� by�a myln�, a �ona pierwsza przy �yciu. W obawie tedy procesu o dwu�e�stwo, o�eni� si� z trzeci�. I wytoczono mu proces istotnie; ale go wolno puszczono, bo dowi�d� przed s�dem, �e ma trzy �ony: a jakkolwiek na takiego, kt�ry poj�� dwie �ony, jest ci�ki w kodeksie paragraf, wszak�e na po�lubienie trzech �on nie masz paragrafu �adnego. Takich anegdot opowiada� on mn�stwo i B�g sam wie, co to by�o? Mo�e tylko misterne i g��bokie satyry. l to by�o najpodobniejsze. Kapitan bowiem by� tylko tuli nielogicznym w rozmowie, ale jego uczynki by�y nadzwyczaj logiczne. I tak zarz�dza� on gospodarstwem w Zag�rza i zarz�dza� wybornie. U niego w polu by� �ad taki jak w ksi��ce � a mi�dzy s�u�b� jak w wojsku. Dyscyplinarna tablica wisia�a wypisana przed kancelari� i z wypadaj�cej Z niej cyfry za ka�d� przewin� nie brak�o nikomu ani marnej jednostki. W sobot� wiecz�r zagl�da� regularnie do swojej czarnej ksi�gi i pod�ug dyscyplinarnej tablicy wymierza� kary, ale za to w niedziel� rano zagl�da� do bia�ej ksi�gi i z niej rozdawa� nagrody. I tak wszystko tam by�o usystematyzowane ledwie nie do �mieszno�ci, ale do �mieszno�ci niedo�wiadczonych ch�ystk�w albo starych m�okos�w, bo ten �ad, na cyfrach oparty, by� fundamentem i dusz� ca�ej gospodarskiej machiny i przynosi� dla wszystkich najpi�kniejsze owoce. Nikt tam nie marzy� o niebieskich migda�ach i nikt nie by� przez ca�e �ycie biedny, ale ka�dy pracowa� rzetelnie i sumiennie w swoim zawodzie, ka�dy by� okryty i syty i �wiczy� si�y, i gromadzi� zapasy na przysz�o��. Zag�rz wtedy ogromne przynosi� dochody, podkomorzynie wystarcza�o dla siebie i innych i jeszcze si� zostawa�o na dogodzenie fantazjom. Jako� pod tym wzgl�dem by� kapitan nieoceniony i dlatego i podkomorzyna, i wszyscy przebaczali mu jego cudactwa. Kapitan wiedzia� o tym i dumnym by� z tego, czasem niestworzone rzeczy pl�t� o swoim gospodarskim rozumie, ale za to �adnej innej nie wymaga� nagrody, jak tylko utrzymania si� na swoim stanowisku do �mierci. Wie� Zag�rz le�a�a w bardzo pi�knej okolicy. Stanis�awa mia�a smak wcale niez�y, kiedy umia�a pi�kno�� tego miejsca oceni� i tak si� do niego przywi�za�a. Doko�a g�ry wielkie, g�stymi zaro�ni�te borami, w dole pi�kna i po�o�ysta dolina, �rodkiem rzeka Os�awa, w dali klasztor wspania�y, zamurowany i okryty dostatnio, po�o�ony wynio�le. Brzegiem wie� z chatek i sad�w spleciona, w �rodku ogr�d wielki, pe�en drzew staro�ytnych, a w ogrodzie 106 dw�r ogromny, okolony d�bowymi cz�stoko�ami pod zas�on� g�ogowych p�ot�w, cokolwiek okopany i niby troch� obronny. Dw�r ten by� na wysokim, kilko�okciowym podmurowaniu, ale sam zbudowany z drzewa. Jeden wielki ganek wyprowadza� w dziedziniec, a drugi w ogr�d, gdzie si� pi�y powoje i winogrady po �cianach i gdzie by�y grz�dki kwiatowe, piel�gnowane niegdy� przez Stasi�. Wewn�trz dworu by�y obszerne i dostatnie komnaty, poobijane makatami i barwnym p��tnem, poozdabiane pi�knymi kominkami i kolumnami, pe�ne luster, zegar�w i innych cz�stokro� drogo cenionych sprz�t�w, kt�re z wielk� staranno�ci� zbiera� jeszcze nieboszczyk Chojnacki, a co wszystko rycza�tem zakupi�a po nim podkomorzyna. Opr�cz tego by�o tam jeszcze wiele i innych rzeczy wcale znacznej warto�ci, jako to: sreber domowych, makat, kobierc�w, drogocennych obraz�w i tym podobnych, kt�re podkomo�yna poprzywozi�a ze sob� i kt�rymi dom sw�j przyozdobi�a. Tote� na samym wst�pie widzia�o si� zaraz, �e si� wst�puje w dom zamo�ny, dostatni, kt�rego zamo�no�� nie od dzi� si� datuje, ale o kt�r� dbaj� jeszcze i dzisiaj. �eby tylko tak� sam� dba�o�� roztaczano i na te sprawy, kt�re si� odprawia�y po forach! Ale o tym podkomorzyna podobno niewiele my�la�a. Podkomorzyna mia�a ju� dzisiaj lat czterdzie�ci z ok�adem, ale w uczuciach i my�lach zachowa�a �wie�o�� jeszcze prawie dziewicz�