Dostrze�ono, �e konduktorzy tramwaj�w pope�niaj� nadu�ycia przy sprzeda�y bilet�w i zalecono...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

.. lepszy doz�r. O, naiwno�ci, tak szybko znikasz, �e ka�dy �lad twych lotnych stopek jest mi drogim! Je�li kto m�wi: najlepszym sposobem oduczenia poczthaltera, a�eby nie odkleja� marek i nie niszczy� list�w, jest z�apanie go na gor�cym uczynku i wsadzenie do kozy, to natychmiast widz� odcisk owej naiwno�ci, kt�ra nie przypuszcza, �e jeszcze lepszym sposobem by�oby podwy�szenie pensji winnemu. Podobnie z konduktorami. W ciep�ym pokoju i z pe�nym �o��dkiem �atwo uczy� moralno�ci, ale prosz� po kilkana�cie godzin codziennie je�dzi� tramwajem w zimna i upa�y za 30 rubli miesi�cznie, kt�rych znaczn� cz�� oskubuj� kary! Towarzystwo tramwajowe prowadzi wzgl�dem swych oficjalist�w nielito�ciwy wyzysk, zmuszaj�c ich po prostu do nadu�y�. - A bilet? - upomnia�em si� raz u konduktora. - Na co panu? - spyta�. - Dla �cis�o�ci. - Ach, gdyby� pan wiedzia�, jakich ja doznaj� �cis�o�ci, maj�c nieraz kilkana�cie rubli miesi�cznie! Doro�karz zrysuje wagon - p�a�, konia furman uderzy - p�a�, poduszk� kto� rozedrze - p�a�, co zostanie? Nie pr�bowa�em odejmowa�, a raczej uczu�em ch�� odj�cia nieco z zysk�w Towarzystwa na korzy�� jego murzyn�w, kt�rzy powinni mu za sk�adkowe pieni�dze w darze noworocznym kupi�... Zasady etyki Spencera. Sp�ka Nak�adowa ma wyda� pod koniec tego roku ksi��k� dla dzieci. Poniewa� nie posiadamy wybitnych do takiej pracy talent�w, wydawcy wi�c zaprosili stu kilkudziesi�ciu znanych pisarz�w polskich do z�o�enia ofiar dla dzieci. Powie�ciopisarz, poeta, uczony, chocia� temu rodzajowi literatury si� swoich nie po�wi�ca, jednak�e przy dobrej woli potrafi przem�wi� do m�odocianych czytelnik�w bajk�, powiastk�, wierszykiem lub przyst�pn� lekcj�. B�dzie to zbiorek ciekawy, oryginalny i - mam nadziej� - znakomity. Obok Kraszewskiego, Je�a, Orzeszkowej, Morzkowskiej stanie Prus, Ba�ucki, Blizi�ski, starsi i m�odzi, w d�ugim szeregu ludzie talentu i zas�ugi, otoczeni dzie�mi. Je�eli do takich s�uchacz�w przemawia Tyndall, czemu� by nasi pisarze zaj�� ich nie zdo�ali? Jest to nie tylko mo�liwo��, ale i obowi�zek. Pierwsza nauka nie jest zadaniem tak ma�oznacznym, a�eby je powierza� partaczom, bezmy�lnym bajarzom i md�ym rymopisom. Jakkolwiek ksi��ka jeszcze nie gotowa i jakkolwiek wezm� w niej udzia� autorowie najpowszechniej szanowani, ju� jaki� konik �wi�tej rodziny zd��y� w jednym z pism kopn�� wydawc�w i "ostrzec" spo�ecze�stwo. Wara od dzieci!, wo�a. Od czyich? Od twoich? A kt� by twoje owoce, szanowny m�u, chcia� daleko odrzuca� od jab�oni! Niech dojrzewaj� i spadaj�, jak ich ogrodnikowi si� podoba. Ale nawzajem wara od naszych! [...] �� [ index.htm#spis ] LIBERUM VETO -= Liberum veto =- �� Nr 20, z 17 maja 1884 Sprawa Kraszewskiego. - Dwa rozwi�zania zagadki. - Oskar�ony i prokurator. - Uwagi teoretyczne. - Wiara i niewiara. - Wystawa kucharska. - Przeciskanie si� naszej s�awy do Europy. - Po�yczka p. Kramsty i rado�� "Now[oge] Wremieni". - Protekcja "Kuriera Warszawskiego]" w niebie. Prawdopodobnie uton� w tajemnicy ko�ce tej przykrej sprawy, kt�ra zawiod�a Kraszewskiego przed s�d pa�stwowy w Lipsku pod zarzutem zdrady kraju (Niemiec). Mi�dzy aktem oskar�enia a zeznaniem pods�dnego zachodzi tak olbrzymia r�nica, a materia� dowodowy jest tak szczup�y, �e o niew�tpliwym wykryciu prawdy m�wi� trudno: jedna strona, tj. rodacy Kraszewskiego, musz� si� zadowoli� wiar� w jego s�owa; druga, tj. Niemcy- domniemaniami i sprawiedliwo�ci� swego trybuna�u. Je�eli przeto ktokolwiek z nas zastanawia si� nad t� zagadk�, to mo�e tylko ocenia� jej rozwi�zania warunkowe i wyprowadza� wnioski teoretyczne, stawaj�c kolejno b�d� na stanowisku pods�dnego, b�d� na stanowisku prokuratora. Kraszewski usprawiedliwia si�: konserwator biblioteki polskiej w Pary�u, Bronis�aw Zaleski, prosi� mnie w imieniu redakcji jakiego� francuskiego dziennika o �cis�e korespondencje wojskowe z Niemiec. Poniewa� by� to cz�owiek biedny, a to po�rednictwo obiecywa�o mu zyski, wynalaz�em wi�c kilku ludzi odpowiednich, mi�dzy innymi kapitana Hentscha i Adiera, kt�rzy przez moje r�ce dostarczali po��danego materia�u i odbierali za to wynagrodzenia. O ich podst�pnym czerpaniu ze �r�de� zakazanych i o zu�ytkowywaniu wykradzionych tajemnic na korzy�� rz�du francuskiego nie wiedzia�em, jestem wi�c niewinn� ofiar� podej�cia. Tymczasem prokurator odpiera: poniewa� �adne pismo francuskie owych korespondencyj nie drukowa�o i drukowa� nie mog�o, poniewa�, jak przekonywaj� listy, Kraszewski kupowa� najch�tniej wiadomo�ci dobyte spod piecz�ci tajemnicy wojskowej, poniewa� je �wiadomie obstalowywa� i hojnie p�aci�, przeto jako obywatel saski jest winnym zdrady kraju. Przy��my miar� moraln� do obu tych t�umacze�. Pierwsze �adnemu zarzutowi nie podlega. Za rol�, kt�r� gra�em bez mojej wiedzy i woli, nie odpowiadam. Inaczej rzecz si� ma z drugim. Tu Niemiec rozumuje tak: Kraszewski do nas schroni� si�, przyj�� nasze obywatelstwo, u�ywa� naszych praw i swob�d, nie powinien nas by� zdradza�, zw�aszcza zdradza� nie na korzy�� w�asnego, ale obcego, a nam wrogiego kraju. To ju� nie patriotyzm, ale najem �ledczy, kt�ry my prawnie musimy kara�, moralnie - pot�pia�, a politycznie - m�ci�. Gdyby Kraszewski dopu�ci� si� istotnie takiego przest�pstwa, zdj�wszy jedn� r�k� przed nim kapelusz, drug� rzuci�bym na niego kamieniem. Podobna s�u�ba nie przystoi �adnemu cz�owiekowi uczciwemu, a tym mniej zajmuj�cemu najwydatniejsze stanowisko we wsp�czesnej literaturze swego narodu. Zreszt� nie rozumiem etyki �atanej wykr�tami, nie rozumiem kompromis�w z sumieniem, nie rozumiem wywabiania plam z jakiego� charakteru wielko�ci� jego umys�u lub zas�ugami. Ale, jak rzek�em, Kraszewskiemu �wiadomej zdrady nie dowiedziono, wobec za� nieprzekonywaj�cych �wiadectw pozostaje nam tylko wierzy� jego zapewnieniu: "Igra�em z ogniem bezwiednie