Z perspektywy czasu to posuni�cie oceniam jako m�j powa�ny b��d, bowiem Moczar okopawszy si� w NIK knu� przeciw mnie i szykowa� zemst�...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

- Dlaczego wi�c odst�pi� Pan od odwiecznej zasady obowi�zuj�cej w ruchu komunistycznym, �e przegranego przeciwnika unicestwia si� politycznie? - Doprawdy, jak mam pana przekona�, �e m�j liberalizm i starania o zeuropeizowanie w�adzy w Polsce nie mia�y tylko charakteru werbalnego. Ja naprawd� uwa�a�em, �e demokracja wewn�trzpartyjna jest niezb�dna dla sprawnego funkcjonowania aparatu w�adzy. - Nast�pna wielka roszada dotyczy�a Franciszka Szlachcica, drugiego z kolei w Pa�skiej eks-ekipie ministra spraw wewn�trznych zasiadaj�cego w randze cz�onka Biura Politycznego i sekretarza KC w najwy�szych w�adzach partyjnych. Co by�o przyczyn� jego dymisji? - Szlachcic, wieloletni pracownik bezpiecze�stwa, tak nasi�k� panuj�cymi tam obyczajami i, co gorsza, stosowanymi tam metodami pracy, �e nie m�g� si� oby� bez nich r�wnie� i w partii. Pierwsze przykre odkrycie dotyczy�o dw�ch, podsuni�tych mi przez niego, sekretarek. Mia�y one, jak si� okaza�o, obowi�zek donosi� Szlachcicowi o ka�dym moim kroku. Z pomoc� takich metod m.in. stara� si� on zosta� moim alter ego. Kontroluj�c w ten w�a�nie niewyszukany spos�b moje wszelkie kontakty, w pewnym momencie zapragn�� nimi sterowa�. Co gorsza, negatywnie wp�ywa� on na ca�e kierownictwo partii, uzurpuj�c sobie wewn�trz Biura Politycznego nie istniej�c� w gruncie rzeczy funkcj� II sekretarza Komitetu Centralnego. Styl stosowanych przez niego metod najlepiej oddaje przygoda, jak� z nim mieli Janek Szydlak i Jerzy �ukaszewicz. Zajmowali si� oni przebywaj�cym w Polsce pierwszym sekretarzem partii litewskiej. W programie zaplanowali w jednej z willi rz�dowych uroczyst� kolacj� po��czon� z kameralnymi wyst�pami kilku artystek i artyst�w. W�r�d wyst�puj�cych zapami�ta�em nazwisko Rinn (ch�tnie w�wczas bra�a ona udzia� w takich imprezach). Dzie� po tym wieczorze przyby� do mnie oburzony Szlachcic niedwuznacznie sugeruj�c, �e impreza mia�a charakter nieobyczajny. Poniewa� nie lubi�em takich pom�wie� i chcia�em je zawsze wyja�nia� u �r�de�, poprosi�em do siebie towarzysza Szydlaka; gdy dowiedzia� si�, o co jest podejrzewany, dos�ownie wyba�uszy� na mnie oczy. Chwil� p�niej, gdy Janek s�usznie poirytowany wychodzi� ode mnie, natrafi� na oczekuj�cego go Szlachcica, kt�ry wyra�nie rad z siebie powiedzia� mu nie bez satysfakcji: �No i co, objecha� ci� pierwszy, objecha�, a wiesz dlaczego? Nast�pnym razem b�dziesz zawsze mnie zaprasza� na takie spotkania, zgoda?�. Przyzna pan, �e takiego cz�owieka nie mo�na by�o d�u�ej trzyma� w kierowniczym gremium partyjnym. Metody policyjne w partii by�y mi zawsze obce, wi�cej - nienawistne... Do tego dosz�o jeszcze wzajemne napuszczanie na siebie ludzi. Potrafi� on np. wzywa� kierownik�w nie podlegaj�cych mu wydzia��w i wypytywa� si� o szef�w, ich kompetencje, spos�b pracy. Stosowa� wi�c metody, na kt�re ja bym sobie nigdy nie pozwoli�, wykracza�o to bowiem poza zasady elementarnej przyzwoito�ci. Je�li kogo� stawia�em na eksponowanym stanowisku, opiera�em nasz� wsp�prac� na wzajemnym zaufaniu, kt�re mog�o oczywi�cie zweryfikowa� �ycie, lecz nie metoda prowokacyjnych rozm�w i donos�w. Ludziom, z kt�rymi wsp�pracowa�em, wierzy�em, mo�e nawet za bardzo, jak czas wykaza�, ale zdecydowanie wol� to ni� atmosfer� sta�ych podejrze� i policyjnych weryfikacji. - Czy pomin�wszy te przyk�ady, nazwijmy je negatywnymi, mo�na m�wi� o Biurze Politycznym i Sekretariacie KC jako o dru�ynie Gierka? - Od pocz�tku to kierownictwo by�o zlepkiem ludzi z r�nych parafii i r�nej proweniencji. Inaczej zreszt� by� nie mog�o. Wszyscy oczywi�cie uznawali mnie za pierwszego sekretarza, ale tak naprawd� za swego uznawa�o mnie tylko kilku towarzyszy. Tak by�o z r�nych powod�w, ale podobnie - trzeba to przyj�� za pewnik - jest wsz�dzie. Czy pan s�dzi, �e na przyk�ad za sekretarzowania Jaruzelskiego, �eby nie szuka� daleko, wszyscy cz�onkowie Biura Politycznego uwa�ali go za swego? Nie by�o bardziej niestabilnego Biura Politycznego partii ni� w latach osiemdziesi�tych. Jaruzelski zmienia� ich jak r�kawiczki. Czy to wzmocni�o parti�? Nie. Jedynie jemu taktyka ta pozwoli�a w krytycznym momencie na spadochronie przeskoczy� na now� funkcj� pa�stwow�. Natomiast u mnie w latach siedemdziesi�tych jedni cz�onkowie Biura uto�samiali si� z programem partii, inni chcieli przeczeka� czas gierkowski anga�uj�c si� w prac� kierownictwa tylko cz�ciowo i w pewnych sytuacjach. Jednych, jak np. J�zefa Tejchm�, rozumia�em, mia� on ju� niemal bu�aw� pierwszego w tornistrze, a musia� si� zadowoli� po�ledniejsz� rol�. Innych, jak np. K�p�, rozumia�em ju� gorzej, anga�owa� si� on na przyk�ad w ide� odbudowy zamku, to znaczy walczy�, aby by� przewodnicz�cym komitetu, inne natomiast sprawy nie podnosz�ce jego presti�u wykonywa� tak, aby zby�. Z tym �e dop�ty, dop�ki wszystko sz�o dobrze, nie by�o �adnych r�nic politycznych w kierownictwie. Wszyscy byli za. Przys�owiowe schody zacz�y si� p�niej