Nalej jakiemu� szczepkowi w miseczk� po�ywienia - soli azotowych lub potasowych - w tej chwili zleci si� do niej gromada najr�norodniejszych chwast�w, kt�re jej wyss� pokarm,...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Walk� z tymi przeciwnikami cz�owiek prowadzi najbrutalniejszym i, �e tak powiem, najniekonstytucyjniejszym gwa�tem, gdy� stanowczo jest przez ,,m�odszych swoich braci" w naturze przeg�osowany. Pewien ogrodnik zar�cza mi, �e s�yszy z�orzeczenia przeciw sobie wszystkich zwierz�t. Byd�o, konie, owce i kozy wymy�laj� mu za to, �e nie pozwala w sadzie rosn�� trawom i niszczy je dla drzew. �winie, z natury antysemickie, oskar�aj� go nawet o judofilstwo, dowodz�c, �e dlatego wyrywa smaczne dla nich badyle z cebuli, a�eby si� podoba� �ydom. - C� to oni maj� by� lepszego, te paso�yty i szachraje - kwicza�a w oburzeniu najgwa�towniejsza - ode mnie, kt�r� ca�kowicie, nie wy��czaj�c kiszek, n�g i ogona, zjadaj� najwi�ksi smakosze? Czemu� to przede mn� grodz� p�oty, a ich wpuszczaj� wsz�dzie? Czemu� cebula, kt�rej rzeczywi�cie nie lubi�, ma by� dostojniejsza od pokrzyw i rdestu? Osio� znowu protestuje przeciwko t�pieniu ostu i mietlicy, a ptaki, �aby i gady przeciwko zabijaniu owad�w. S�owem, je�eli wola wi�kszo�ci ma rozstrzyga� spory, cz�owiek jest stanowczo przeg�osowany przez wszystkie prawie zwierz�ta. Na nieszcz�cie nie czytuj� one gazet, w og�le nie znaj� literatury. Z tej bowiem dziedziny, kt�r� chwast bujnie obrasta i w kt�rej u�ywa wszelkich przywilej�w swobody, a zwierz�ta wypasaj� si� kosztem ludzi, poczerpn�yby one niejeden dla siebie argument. Ot np. w "Gazecie Warszawskiej" znajduj� nast�puj�ce og�oszenie: "Potrzeba dw�ch kucharzy: obaj winni zajmowa� si� ogrodem i pos�ugiwa� we dworze." Dw�r, kt�ry potrzebuje a� dw�ch tego rodzaju mistrz�w, musi by� zamo�ny i musi posiada� pi�kny ogr�d. Jak dalece za� sztuka ogrodnicza jest lekcewa�ona, wida� z tego, �e j� powierzono opiece kucharz�w. Czy tam zielsko nie �piewa ch�rem hymnu dzi�kczynnego? I zwierz�ta s� zadowolone, bo chocia� niekt�re z nich gin� na o�tarzu ofiarnym, ko�cz� �ywot t�uste i znajduj� wieczny odpoczynek w dostojnych grobach. Tam dzieje si� wszystko wed�ug sprawiedliwo�ci. Gromada to wielki cz�owiek, zwykle g�upi, ale wielki. Ta gromada albo jest zielskiem, albo po��da zielska. Je�eli wi�c w ogrodzie czy w literaturze pielemy, oczkujemy, szczepimy, uszlachetniamy dzikie p�onki, to stanowczo pope�niamy gwa�t, dzia�amy przeciw naturze, kt�ra odda�a ziemi� chwastom, przyw�aszczamy sobie w�adz�, kt�rej one nam odmawiaj�. My�l�c o tym, nieraz opuszczam r�ce i pytam siebie, czy nie nale�a�oby zaprzesta� tej niszcz�cej walki i odda� panowanie nad �wiatem zielsku i gromadzie - wi�kszo�ci? Czy warto zu�ywa� tyle si�, mozo��w i udr�cze� na rezultat tak marny? Bo ostatecznie nawet z post�pu korzysta g��wnie ten t�um, kt�ry mu si� przeciwstawia. Je�eli dla �ywienia ro�lin wytworzysz doskona�� mieszanin� azoto-fosforo-potasow�, karmi� si� ni� b�d� rozmaite perze, k�kole i �opuchy, kt�re przylec� lub przyczo�gaj� si�, gdziekolwiek je wsypiesz do ziemi. Gdy wynalazcy druku i zegara og�osili swoje pomys�y, ciemnota uzna�a ich za szkodnik�w, ale potem opanowa�a te wynalazki i pos�uguje si� nimi daleko szerzej ni� m�dro��. Wi�c na co pracuje duch doskonalenia? Na to, �eby zielsko mia�o obfitszy pokarm, a g�upstwo liczniejsze �rodki, a�eby oba posiada�y prawo mu powiedzie�: gwa�cicielu, ust�p, bo nale�ysz do mniejszo�ci! Mo�e wi�c przesta�my ple� i szczepi�? S� ludzie, kt�rzy przez ca�e �ycie hoduj� tylko najpi�kniejsze i najwonniejsze kwiaty; gdy spoczn� w ziemi, kt�r� tak ukochali i uszlachetnili, czy na ich mogi�ach wyrosn� r�e i fio�ki? Bynajmniej - najlichsze chwasty, kt�re im szepcz� do grobu z ur�ganiem: patrzcie - jeste�my! Nie ma rady. Ale jest usprawiedliwienie. Chocia� ca�e nasze ogrodownictwo, fizyczne lub duchowe, stanowi jeden wielki grzech przeciw naturze, to z drugiej strony my tak�e jeste�my jej dzie�mi. Mo�emy wi�c przed ni� usprawiedliwia� si�: Czemu nas urodzi�a�? Czemu nie stworzy�a� nas zielskiem? Czemu kaza�a� je ple�? Czemu wla�a� w nasze piersi pragnienie doskona�o�ci? Je�eli dusz� twoj� jest rozum, to przecie� chyba nie chcia�a� sobie zrobi� bezmy�lnej igraszki i widowiska walki, w kt�rej nad ci�g�ymi zwyci�stwami istot wy�szych tryumfuj� ostatecznie ni�sze? Cokolwiek by ta wszechmatka odrzek�a, cokolwiek powiedzia�oby nam nasze zw�tpienie, prawdopodobnie b�dziemy dalej ple�, szczepi� i piel�gnowa� p�onki szlachetne. Nie widz�c ani celu, ani skutku, nie osi�gaj�c ani zadowolenia, ani rezultatu, i�� b�dziemy bez ustanku torem wewn�trznego fatalizmu, kt�ry nas pcha nieugi�t� moc� i odpocz�� nie daje. Wszystkie nasze bunty przeciwko tej sile s� podobne do obrot�w wystrzelonej kuli, kt�ra mimo to biegnie kierunkiem rzutu i ostatecznie uderzy w punkt oznaczony. Obfito�� chwast�w i owad�w zale�y od roku - w jednym jest ich mniej, w drugim wi�cej. Stosuje si� to do wszystkich dziedzin �ycia ludzkiego. Od lat ju� wielu jest ono zachwaszczone i zarobaczone straszliwie na ca�ej przestrzeni cywilizowanego �wiata. Wyznaj mi, czytelniku, szczerze: czy cz�sto z bliska lub z daleka dostrzegasz fakty, kt�re by ogarn�y ci� pot�nym uniesieniem? Przypuszczam, �e zwykle doznajesz wra�e� muszli, kt�ra odczuwa z zewn�trz tylko jakie� drobne drgnienia i zmiany. Najcz�ciej zapewne widzisz zielsko, kupk� owad�w, zadowolone lub niezadowolone zwierz�, s�aby wysi�ek, male�ki rozum, blask skrzyde� �wi�toja�skiego robaczka, blady kwiatek lub co� podobnego. Co najwy�ej ol�niewa ci� s�o�ce lub wstrz�sa grzmot. Wszystko jest ma�e, drobne, nawet cholera. Od dwudziestu lat najbardziej imponuj�cymi wypadkami w Europie i Ameryce s� wylewy rzek i wybuchy wulkan�w. �lepe i niszcz�ce pot�gi w nich dzia�aj�, ale pot�gi