List naucza i utwierdza w tym, �e - jak utrzymuje czwarty �wi�ty sob�r ekumeniczny - nale�y wyznawa� Emanuela55 w dw�ch naturach i �e formu�a m�wi�ca o jednej naturze...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Ta formu�a ,jedna natura uciele�nionego S�owa" zwalcza zwolennik�w rozdzielania jednej natury od drugiej, tak r�wnie� wyznawanie unii hipostatycznej w dw�ch naturach zbija z tropu wichrzycieli i wystawia ich wysi�ek na wstyd. Tak wi�c unia hipostatyczna w dwu naturach i jedna natura uciele�nionego S�owa zwalczaj� pogl�dy przeciwstawne tym obu formu�om i sobie samym, ale �adna z obu formu� nie przeciwstawia si� drugiej. Ani bowiem jedna natura wcielonego S�owa nie oznacza usuni�cia r�nicy mi�dzy dwiema naturami, ani unia hipostatyczna uznana w dwu naturach nie prowadzi do rozdzielenia natur, jednej od drugiej, tak �e zjednoczenie [249a] dwu natur wzmacnia jedno�� wcielo- 49 �w. Efrem, autor omawianego �Kodeksu", odegra� wa�n� rol� na Soborze Chalcedo�skim. 50 Patrz przyp. 36. 51 Synkellos (�ac. syncellus, concellita) - wy�sza godno�� wiecka, ale i ko�cielna lub klasztorna, nadawana przez cesarza osobie b�d�cej najbli�szym wsp�pracownikiem patriarchy i ciesz�cej si� jego pe�nym zaufaniem. Synkellos mia� prawo uczestniczenia w synodach patriarchalnych; por. L. Br�hier Les institutions de l'empire byzantin, Paris 1949, s. 499. 52 Patrz Cod. 17 przyp. 3. 53 Synod obraduj�cy w latach 537-538; E. Honigmann Eveques et �vech�s monophysites d'Asie Ant�rieure au VI siecle: Corpus scriptorum christianorum orientalium, Subsidia, t. II, Louvain, s. 166. 54 Beroa (gr. Beroia) - patrz Cod. 59 przyp. 4. 55 Emanuel - por. Cod. 225 przyp. 18. 87 nej osoby S�owa, kt�r� g�osi jako niezmieszan� i niepodzieln� w zr�nicowaniu natur. Systematyzuj�c powy�sze wywody i wiele innych im podobnych zawartych w niniejszym li�cie, autor potwierdza dogmaty prawdziwej wiary i obna�a ca�� g�upot� bezwstydnej herezji, tw�rczyni zamieszania. Zach�ca te� odbiorc� listu do pomno�enia i uzupe�nienia jego pism, poniewa� nie brak mu po temu zdolno�ci, i na tym ko�czy pisanie swego listu. Potem pisze kolejny list do mnicha Eunojusza56, w kt�rym wyja�nia, �e nasi �wi�ci Ojcowie nie pozostaj� w sprzeczno�ci ani mi�dzy sob�, ani sami z sob�, kiedy rozprawiaj� o zniszczalno�ci i niezniszczalno�ci. Niezniszczalno��, powiada, jest czym� w rodzaju stanu zdrowia, a nie unicestwiania naszej natury, natomiast zniszczalno�� jest chorob�. Tak te� nawet Adam przed swoim wyst�pkiem, chocia� mia� cia�o niezniszczalne, by� pod ka�dym wzgl�dem taki sam jak my. Potwierdza to Efrem cytatami z pism Ojc�w, przytacza wiele innych my�li po�ytecznych dla prawdziwej pobo�no�ci i na tym ko�czy list. Po om�wionych listach nast�puje siedem uroczystych kaza�; jedno o �wi�tach �wi�tych prorok�w, drugie o Narodzeniu Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, kolejne o okresie przed �wi�tymi postami, inne o pouczeniu nowoo�wieconych57, nast�pne o �wi�cie Archanio�a Micha�a w Dafni58, dalsze o Wielkim Po�cie i ostatnie wyg�oszone w nonie Wielkiego Postu. Po wy�ej wymienionych kazaniach nast�puje �sme skierowane do nowoo�wieconych w �wi�t� �rod�59. Tak� tre�� zawiera� pierwszy tom, kt�ry znalaz� si� w naszych r�kach. 229 Przeczytali�my dzie�o tego samego �w. Efrema1, przyw�dcy Ko�cio�a antioche�skiego. Sk�ada si� ono z czterech traktat�w. Pierwszy z nich omawia obel�ywie zniewa�one s�owa Cyryla2, kt�re zawar� on w drugim li�cie skierowanym do Sukcensa3. Zniewagi dopu�ci�a si� sekta sewerian4. Drugi traktat stanowi odpo- 56 Eunojusz - mnich z innych �r�de� nie znany. 57 Termin nowoo�wieceni lub nowo ochrzczeni (gr. neophotistoi, por. Jan Chryzostom 4,751 wyd. B. de Montfaucon) oznacza tyle co starogreckie ne�phytoi i stoi w zwi�zku z czasownikiem photizo - o�wieca� (por. List do Hebrajczyk�w 6,4; 10,32; Drugi List do Tymoteusza 1,10). 58 Dafni (gr. D�phne) - miejscowo�� mi�dzy Atenami i Eleusis ze s�ynnym klasztorem i ko�cio�em z V-VI w. wzniesionym na miejscu dawnej �wi�tyni Apollina. 59 �wi�ta �roda (gr. hagia t�tras, �ac. fena quarto) -jest to �roda tygodnia Wielkanocnego, a nie Wielka �roda. Tak te� s�dzi R. Henry (Photius, Bibliotheque, t. IV, s. 125 przyp. 2). 1 Sw. Efrem - patrz Cod. 228 przyp. 1. 2 Cyryl z Aleksandrii - patrz Cod. 16 przyp. 2. 3 Drugi list do Sukcensa, wyd. PG LXXVII, kol. 237D; ACO I 1, 6, s. 157. 4 Sewerianie - cz�onkowie sekty Sewera (patrz Cod. 24 przyp. 6). 88 wied� dan� adwokatowi Anatoliuszowi w sprawach, co do kt�rych chcia� uzyska� pouczenie. Trzeci - to apologia �wi�tego ekumenicznego Soboru Chalcedo�skiego5 napisana dla Domnusa i Jana, mnich�w �yj�cych w Cylicji Drugiej6. Czwarty jest po�wi�cony mnichom Wschodu, kt�rzy trzymali si� herezji Sewera. W pierwszym wi�c traktacie autor przytacza kwestionowane [249b] s�owa z drugiego, jak m�wili�my, listu do Sukcensa. Zawieraj� one nast�puj�c� my�l: �Niech�e znowu pos�u�y nam za przyk�ad cz�owiek taki jak my! Wiemy, �e s� w nim dwie natury: jedna - duchowa, druga - cielesna. Ale rozdzielamy je dla czystego rozwa�ania i jakby dla prostych spekulacji teoretycznych, czy dla fantazji my�lenia dopuszczamy r�nic�; nie rozdzielamy jednak obu natur ani te� nie przypisujemy im mocy oddzielenia si� od siebie, lecz wiemy, �e jest jedna natura w cz�owieku w tym sensie, �e dwie cz�ci sk�adowe nie s� ju� dwiema, lecz przez nie obie urzeczywistnia si� jednostka ludzka"7. Takie zatem by�y kwestionowane s�owa. �wi�ty chcia� przez nie zaznaczy� r�nic� zachodz�c� mi�dzy dusz� i cia�em, z kt�rych sk�ada si� jednostka jako ca�o�� i dlatego dalej powiedzia�: �Nie rozdzielamy natur na dwie odr�bne"