� Kto zna� ow� pann�, hnet mnima� i� by� zdoln� takowego post�pku, iako� sama mi to powt�rzy�a, ile �e by�a barzo swobodna w s�owiech; wszelako omal i� na z�e iey si� to nie...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Owa panienka, iako i� by�a z naycudnieyszych a naypowabnieyszych swoiego czasu, mi- mo i� tak pozwoli�a swoiego cia�ka onemu xi��ciu, hnet wyda�a si� za iednego barzo boga- tego, wszelako nier�wnego iey z rodu; tak i� iednego dnia, gdy sobie zacz�li wyrzuca� iedno drugiemu zaszczyty, iakie sobie wyrz�dzili, i� si� za�lubili wzaiem, w czym ona, kt�ra by�a z tak wielgiego domu, i� go po�lubi�a, on. iey odpar�: � W�dy ia wi�cey zrobi�em dla was ni� wy dla mnie: bowiem sam zbytem si� cze�ci, aby wam wasz� cze�� przywr�ci� � ; chc�c napo- mkn�� przez to, i� skoro straci�a i� b�d�c pann�, on iey i� przywr�ci� poi�wszy i� za �en�. S�ysza�em y wiem to z dobrego miesca, i� gdy kr�l Franciszek Pirwszy opu�ci� pani� Sza- to Bryianow�, swoi� mi�o�nic� barzo ulubion�, aby wzi�� pani� Destampin�, z domu Hel�w- n� ( kt�r� pani regentka wzi�a z sob� za iedn� z panien dworskich y przywied�a i� kr�lowi Franciszkowi za iego powrotem z Iszpaniey do Bordo) , kt�r� wzi�� za mi�o�nic� y porzuci� 196 rzeczon� pani� Szato Bryianow�, iako to ieden gw�d� wysadza drugi, pani Destampina pro- si�a kr�la, i�by odebra� rzeczoney paniey Szato Bryianowey wszytkie co naypi�knieysze kle- noty, kt�re iey da�, nie dla ceny a warto�ci, bowiem podczas per�y a kamienie nie mia�y tego waloru, iakiego naby�y od p�nieysza, iedno dla mi�o�ci pi�knych gode�, kt�re by�y tam po�o- �one, wyci�ni�te a wyryte, kt�re kr�lowa Nawarry, iego siestra, obmy�la�a y u�o�y�a: bowiem by�a w tym barzo bystra pani. Kr�l Franciszek przychyli� si� do pro�by y przyrzek�, i� to uczyni: iako� uczyni�; owo, gdy k � temu pos�a� do niey szlachcica, aby ich za��da�, uda�a hnet chor� y oddali�a szlachcica, i�by wr�ci� za trzy dni, y �e otrz yma, czego ��da. Tymczasem ze z�o�ci posia�a po z�otnika y kaza�a mu stopi� wszytkie te klenoty bez baczno�ci y poszanowa- nia na pi�kne god�a, iakie by�y na nich wyryte; zasi� potem, gdy �w szlachcic wr�ci�, da�a mu wszytkie klenoty, zmnienione y przedzierzgni�te w sztaby z�ote. �Id�cie rzek�a zanie�cie to kr�lowi y powiedzcie mu, �e skoro podoba�o mu si� odwo�a� to, co mi da� tak szczodrze, i� mu to oddal� y odsy�am w sztabach z�ota. Co zasi� do gode�, tak ie dobrze wyry�am y wyci- sn�am w moiey pami�ci y s� mi tam tak drogie, i� nie mog�am dozwoli�, aby niemi rozrz�- dza�, u�ywa� ich i mia� z nich rado�� kto iny ani�eli ia sama. � Kiedy kr�l otrzyma� wszytko, one sztaby y poselstwo tey paniey, nie rzek� nic wi�cey ied- no to: � Odnie�cie iey wszytko. To, com uczyni�, to nie by�o dla ceny, bowiem by�bych iey odda� dwa razy wi�cey, ieno dla mi�o�ci gode�; y skoro ie tak zniweczy�a, nie chc� tego z�ota y odsy�am iey: w�dy okaza�a w tym wi�cey wspania�o�ci y m�stwa, ni�bym mnima�, i� mo�- na nale�� u bia�ey g�owy. � Serce niewiasty �lachetney, zranione y tak wzgardzone, zdolne iest wielgich rzeczy. Owe xi��ta, kt�re dopuszczai� takowego odwo�ania dar�w, nie czyni� tak, iako uczyni�a raz pani Niewierska, z domu Burbon�w, c�rka pana Monpensira, kt�ra by�a w swoiem czasie barzo roztropn�, barzo cnotliw� a pi�kn� xi�niczk� y za tak� miana we Francyey y w Iszpa- niey, gdzie hodowa�a si� iaki� czas z kr�low� Elizabet� Francusk� iako iey podczaszyni, dai�c iey pi�, ile �e kr�low� obs�ugiwa�y iey panie y panny, y ka�da mia�a swoi� szar��, iako my szlachta doko�a naszych kr�l�w. Owa xi�niczka wyda�a si� za grofa De�, syna pierworodne- go pana Niewierskiego, b�d�c godn� iego, a zasi� on barzo godnym iey, bowiem by� to ieden z pi�knych a powabnych xi��t swoiego czasu; y dlatego mi�owa�y go a zabiega�y si� on r�- ne pi�kne a godne u dworu, a miedzy inemi iedna, kt�ra by�a taka, a przy tym pani wielgiego dowcipu y cale obrotna. Zdarzy�o si�, i� iednego dnia zdi�� enie z palica pirz�cie� barzo �ad- ny, z dyamentem wartym od tysi�c pi��set do dw�ch tysi�cy taler�w, kt�ry kr�lowa Iszpaniey da�a iey przy odie�dzie. �w xi�� widz�c, i� iego lubka chwali�a mu go barzo y okazywa�a na� ochot�, on, kt�ry by� barzo szczodry a wspania�y, da� go iey skwapliwie, pozwalaj�c iey mnima�, i� wygra� go w gr� w pi�k�: nie odrzuci�a go y wzi�a go barzo poufnie, y przez mi- �o�� dla niego nosi�a go zaw�dy na palicu; tak i� pani Niewierska, kt�rey iey m�� poda� do wierzenia, i� przegra� go w pi�k� abo i� by� zastawiony, u�rza�a hnet ten pirz�cionek w r�kach oney panny, kt�r� wiedzia�a by� mi�o�nic� iey m�a. By�a tak pomiarkowana y tak w�adna nad sob�, i�, zmieniai�c iedynie barw� y �r�c si� poma�u na wn�trzu, nie okazui�c nic insze- go, obr�ci�a g�ow� w in� stron� y nigdy nie rzek�a s�owa ani m�owi, ani iego mi�o�nicy. W czym barzo pocz�a sobie chwalebnie, i� nie czyni�a piekielnicy ani nie zgniwa�a si� y nie poda�a w os�aw� oney panienki, iako si�a inych wiadomych mi by�oby tak uczyni�o, dai�c ca�ey kompaniey rado�� y okazyi� do pogwarek y os�awy. Oto iako pomiarkowanie w takich sprawach iest barzo potrzebne y barzo dobre; a tak�e, i� bywa w tym szcz�cie y nieszcz�cie iako indziey: w�dy bywai� takie panie, kt�re ledwo wa- �y�yby si� przest�pi� abo nadwer�y� by namniey we �wiecie swoiey czci abo posmakowa� grzychu by na ma�y koniuszczek palca, a iu� ie hnet okrzycz� y roznies� a oszkalui� wsz�dy