- Alleluja! W samÄ porÄ dwa debile zorientowaĹy siÄ, Ĺźe sÄ dla siebie stworzeni!
- Część boczna dołu, która nie służy za pole przyczepo mięśnia, jest oddzielona od niego nerwem i naczyniami nadłopatkowymi, które zespalają się tutaj z naczyniami...
- Czy była to wystarczająca przyczyna, by wszcząć wojnę ? Czy USA przestrzega zasady, iż nie można nagradzać agresorów, a inwazję należy udaremnić szybkim użyciem siły ? Nie będę...
- Ogłosił swoje odkrycia i ofiarował światu wiedzę o zjawisku hipnozy, przyczynił się jednak do tego, iż całkiem zapomniano o możliwości przepływu energii życiowej z jednej...
- Mo|e przyczynia si do tego wychowanie, a wBa[ciwie brak wychowania
- Z tej przyczyny, kiedy wysłał swoich ludzi w celu aresztowania pułkownika Miklowa, a ten sięgnął po broń, Natalia go rozbroiła i przekazała generałowi...
- Przednia połowa przyczepy była przykryta brezentową plandeką, na której wesoło podskakiwały bliźniaki Montgomerych, moi rówieśnicy...
- Pozostałe wojny powierzył trosce swoich namiestników, których roztropny wybór niemało przyczynia się do jego chwały...
- Wreszcie jednak odrzucili ten pomysł jako nieprawdopodobny z dwóch przyczyn...
- Bloki tworzące Drogę Bimini znajdują się na płyciźnie w pewnej odległości od brzegu, ponieważ uformowały się w okresie, gdy poziom morza był niższy niż obecnie...
- W elektrotechnice żarówka to 'lampa, której światło jest wytwarzane przez ciało (żarnik) doprowadzone do inkandescencji wskutek prze- pływu prądu elektrycznego';...
Alleluja! W samÄ porÄ dwa debile zorientowaĹy siÄ, Ĺźe sÄ dla siebie stworzeni!
Udoskonalano system irygacyjny, zakła- dano sady i winnice. Wszystko to sprzyjało rozwojowi gospodarczemu południowych dzielnic Zakaukazia. W tym okresie poszczególni możni są niekiedy właścicielami kilkudziesięciu nie- wolników. W kurhanie na brzegu jeziora Sewan dokoła szkieletu mężczyzny, zapewne plemien- nego wodza, znajduje się 14 innych szkieletów, prawdopodobnie zabitych niewolników. Po- dobne groby znane są w Azerbejdżanie. Świadczą one, że dla plemion Zakaukazia czasy te były zaraniem ustroju niewolniczego. 3. KIMMEROWIE I SCYTOWIE W końcu VIII wieku zachodzą na Kaukazie znaczne zmiany. Jak już powiedzieliśmy, Urartowie stają wówczas twarzą w twarz z nowym wrogiem. Plemiona Kimmerów, a potem także Scytów, mieszkające w stepach wschodniej Europy, wdzierają się na Zakaukazie, zadają ciężkie ciosy Urartu i przedostają się do Azji Przedniej. ROZWÓJ GOSPODARKI KOCZOWNICZEJ W STEPACH EUROPY WSCHODNIEJ I AZJI ŚRODKOWEJ W początkach I tysiąclecia p.n.e. w związku z rozwojem gospodarki rolnej i hodowlanej (zwłaszcza hodowli koni) na wielkim obszarze od Morza Czarnego do stepów Azji Środkowej ulega przyspieszeniu podział plemion na rolników i hodowców bydła. Podczas gdy w dolinach rzecznych (np. na obszarach naddnieprzańskich) rozwija się uprawa roli za pomocą motyki, dająca już znaczną ilość produktów, ludność stepowa, pragnąc rozszerzyć obszar wypasu bydła i powiększyć stada, przechodzi stopniowo od hodowli osadniczej do koczowniczej. Przejście do koczowniczej hodowli bydła ułatwiała znaczna już wtedy zdolność poruszania się plemion, uzyskana dzięki oswojeniu koni i wynalezieniu krytego wozu na kołach, jak również wzmożona wymiana międzyplemienna, pozwalająca nomadom korzystać z produktów wytwarzanych przez rolników. Ruchliwe i wojownicze plemiona koczowników zaspokajały swe potrzeby w tej mierze, w jakiej nie mogło tego uczynić własne ich koczownicze gospodarstwo także w drodze napadów na obszary rolnicze lub ustanowienia bardziej trwałego nad nimi zwierzch- nictwa. Kuszącym obiektem dla koczowników były, rzecz prosta, macierzyste terytoria starożytnych cywilizacji, skąd od dawna na północne stepy czarnomorskie napływały różne wytwory kul- 594 tury. Przypuszcza się, iż poszczególne grupy koczowników, zepchnięte ze swych miejsc wskutek przesunięcia się jakichś plemion, przenikają przez łańcuch Kaukazu i dążą do krajów Azji Przedniej. KIMMEROWIE W AZJI PRZEDNIEJ Pierwszy ze znanych historii wielkich najazdów tego rodzaju został dokonany przez Kim- merów. Później autorowie greccy nazywali Kimmerami w ogóle wszystkich mieszkańców pół- nocnej części obszarów nad Morzem Czarnym. Według wszelkiego prawdopodobieństwa były to plemiona pokrewne plemionom irańskim, a być może także plemionom trackim, które i póź- niej mieszkały na wybrzeżach Morza Czarnego. Oczywiście nie cała ludność z obszarów czar- nomorskich ruszyła na południe przez góry Kaukazu. Źródła starożytnego Wschodu nazywają Kimmerami tylko jedno silne plemię lub związek plemienny, które, jak się wydaje, miało pier- wotnie swą siedzibę nad Kubaniem i na Krymie. Źródła greckie mówią, iż Kimmerowie rze- komo byli wypędzeni ze swej siedziby przez Scytów, których z kolei wyparły z Zakaukazia ple- miona Massagetów lub Issedonów. Kimmerowie Malowidło na etruskiej wazie z VI wieku p.n.e. Kopia malowidła ze starszej wazy greckiej Jest rzeczą możliwą, iż Kimmerowie ruszyli na południe wzdłuż kaukaskiego wybrzeża Morza Czarnego, choć niektórzy badacze uważają za bardziej prawdopodobne, że szli oni prze- łęczami. Posuwanie się tych plemion zaczęło się w VIII wieku p.n.e. W latach trzydziestych tego stulecia znajdowały się one na zachodnim Zakaukaziu lub we wschodniej części Azji Mniej- szej. Wojsko kimmeryjskie, składające się wyłącznie z jazdy i bardzo ruchliwe, stosowało nie znaną przedtem ludom starożytnego Wschodu taktykę masowego natarcia konnych łuczników. Stanowiło ono poważne niebezpieczeństwo dla państw starożytnego Wschodu. Obrabowując całkowicie terytoria zdobyte, wojsko kimmeryjskie wzbudzało przerażenie u mieszkańców są- siednich krajów. Długotrwałe sukcesy niewielkiej grupy koczowników, którzy przedostali się do Azji Przed- 595 niej, można wytłumaczyć tylko w ten sposób, że przyłączyły się do nich niektóre na pół koczow- nicze plemiona pasterskie, przebywające już wcześniej na Zakaukaziu i w Azji Mniejszej na peryferiach wielkich państw. Prócz tego zapewne przyłączali się drobni rolnicy i niewolnicy, którzy ratowali się przed wyzyskiem uciekając ze swego kraju. Takich zbiegów było wówczas niemało w państwach Wschodu. W latach dwudziestych VIII wieku poniósł klęskę w walce z Kimmerami Rusa I, król Urartu. Kimmerowie nie zdołali zniszczyć państwa urartejskiego, lecz opanowali wschodnią część Azji Mniejszej. Istnieje przypuszczenie, że właśnie w bitwie z nimi poniósł śmierć w r. 705 p.n.e. asyryjski król Sargon II. Około r