wyprawi� si� do -� Troi przeciw kr�lowi Laomedonlowi, kt�ry niegdy� odm�wi� mu wspania�ych koni jako obiecanej zap�aty za zabicie morskiego potwora; zdoby� Troj� na czele...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Wreszcie zdoby� Ojchali�, zabi� kr�la Eurytosa, jego syn�w i uprowadzi� Jole. W�wczas Dejanira, boj�c si� utraci� jego milo�e, nas�czy�a uszyt� dla ��. szat� zatrut� krwi� centaura Nessosa (zabity niegdy� przez i 1. Ncssos umieraj�c powiedzia� jej, �e w ten spos�b odzyska mi�o�� m�a). Kiedy truci-ma zacz�a pali� cia�o he rosa, przyprawiaj�c go o straszne cicrpienia, uda� si� na g�r� Ojta, przekaza� swoj� ostatni� wol� wezwanemu synowi Hyllosowi i wzni�s� dla siebie stos, na kt�rym poleci� si� spali� Pojasowi, ojcu Filokteta, daj�c mu w nagrod� sw�j �uk i strza�y. W chwili �mierci Zcus zabra� go na Olimp, obdarzy� nie�miertelno�ci� i da� za �on� bogini� m�odo�ci Hebc. Wszed�szy do grona nicbian, H. pojedna� si� z Her�. Poza g�. czynami nale��cymi do cyklu dwunastu prac H., wymienia si� r�wnie� wiele innych epizod�w z jego �ycia, jak wyprawa przeciw Pylos w Mesenii, wojna ze Spart�, walka z Lapitami, walka z -. centaurami, Kyknosem (3), Buzyrysem, Antajosem, Alkyoneusem i in. H. by� uwa�any przez Grek�w za posta� symbolizuj�c� si��, energi� i heroizm; widziano w nim boga, a jednocze�nie cz�owieka gotowego do pomocy innym, walcz�cego z bezwzgl�dn� odwag� przeciw niesprawiedliwo�ci, karz�cego z�o i okrucie�stwo; jego si�a, wytrzyma�o��, a tak�e apetyt by�y przys�owiowe. Uwa�any by� przez cynik�w za swego patrona, w De�fach jego kult zosta� podporz�dkowany religii Apollina, w Attyce rozwin�� si� przede wszystkim na wsi, rozpowszechni� si� r�wnie�. w Italii i przenikn�� do zromanizowanych Celt�w. W Rzymie, jako Herkules, pozostawa� przez d�ugi czas przedmiotem kultu prywatnego a� do 312 p.n.e., kiedy cenzor Appius Claudius Caecus ustanowi� na Palatynie jego kult pa�stwowy. Z ogromnej liczby dzie� sztuki i literatury nawi�zuj�cych tematycznie do postaci H. mo�na tutaj przedstawi� zaledwie drobni cz�stk�. Rze�ba: relief na metopie �wi�tyni C w Sclinuncie (VI w. p.n.e.), grupa terako- towa z Wej�w (VI w. p.n.e.j, Heraklc~.c Farne~yj.vki -- kopia Glykona wg Lizypa 100 Hermes (2. po�. IV w. p.n.c.); A. Fcderighi, B. Bandinelli. Malarstwo: wczesnoattycka amfora (ok. 680 p.n.e.), krater z Koryntu (ok. 6()0 p.n.c.), rzym. fresk z Pornpej�w (I w. n.e.), rzym. malowid�o �cienne (IV w. n.e.); Piero delta Francesca, L. Granach (st.), A. Durer, P. Veroncse, L. Carracci, A. Padovanino, Guercino, P. P. Rubens i in. Dramat: Eurypides O.s~olnlr Herakle.o (ok. 416 p.n.c.), Sofokles, Scneka (mt.) Herkules s=alyjqcy i Herknle.s na B'cio (przed 65 p.n.e.), S. Braut, I �. Muller i in. Literatura pot.: W. Sm�lski, jednoakt�wka Herkules (1965). Powie��: E. de Villena. F. Braun, K. Albrecht i in. Opera: P. F. Cav