Tylko jedna rzecz...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Pan wr�ci, prawda? Takich, kt�rzy nie wracali, te� znajdowano rozjechanych samochodami. � Nie zamierzam nie wraca�. � Oczywi�cie. Przecie� nie zostawi�by pan starej matki, w dodatku chorej, wiedz�c, �e bie- daczka nigdy nie dosta�aby w tej sytuacji zgody na wyjazd. Natomiast potem... potem, gdyby pan chcia� wyjecha� na sta�e, zabieraj�c matk�, wystarczy poprosi�. B�dzie zgoda. Krzysztof nabiera ziarnka groszku na widelec. Akurat, ju� wierzy! My�li o matce, przez sze�� tygodni wydeptuj�cej na pr�no drogi do w�adzy i opozycji, wysy�aj�cej pi�� paczek, z kt�rych �adna do niego nie dotar�a, czekaj�cej w d�ugiej kolejce do wi�zienia, w kt�rym ju� go nie by�o, dowiaduj�cej si�, �e dawno zosta� zwolniony i �e �lad po nim zagin��... Powraca do niego blady, niewyra�ny cie� dawnej w�ciek�o�ci. Mia�a szcz�cie, �e TAMTO sta�o si� z ni� w�a�nie przed wi�zieniem, przy ludziach: gdyby zachorowa�a w domu, musia�aby umrze�. Przy wy��czonych telefonach, sama, odci�ta od �wiata, musia�aby umrze�. My�li o matce, wiedz�cej ju� � powiedzia� jej � dzi�ki czemu wyszed� na wolno��, o matce, nie mog�cej mu tego wybaczy�. Udaje tylko, �e wybaczy�a. Nawet w jej oczach jest zha�biony. Podpisa�! Mog�c by� bohaterem, mog�c by� m�czennikiem, podpisa�! �O�wiadczam, �e podejmuj� wsp�prac�...� I to z kim, z kim! �ysawy ko�czy pstr�ga. Tyle na teraz, szczeg�owe instrukcje w ostatniej chwili. Mo�na porozmawia� o sytuacji og�lnej. Odk�d og�oszono, �e internowani mog� swobodnie emigrowa�, t�umy ludzi b�agaj�, �eby ich internowano. Naiwni! Jasne przecie�, �e nie wystarczy by� internowanym, �eby dosta� paszport, tak si� m�wi tylko dla picu. Zamierzamy pu�ci� tylko niekt�re osoby, wierchuszk� �Solidarno�ci�. Je�eli z�o�� podania o wyjazd... Ale ani im si� �ni. W og�le nikt nie sk�ada. Z tych wa�niejszych nikt. C�, skoro tak, b�d� procesy. Po�a�uj�, �e nie prosili o pozwolenie na emigracj�. Kelner przynosi kaw�. �ysawy ma osobist� pro�b� do Krzysztofa. Taki inteligentny cz�owiek. Ot� on robi dokto- rat z terroryzmu. I, psiakrew, ju� przy definicji si� rozk�ada. Za chi�skiego boga nie mo�e znale�� dobrej definicji terroryzmu. A ju� w polskich warunkach... Na przyk�ad te porwania samolot�w, sporo ich by�o, czy to terroryzm? � Sk�d�e � m�wi Krzysztof. � Te porwania nie by�y zjawiskiem politycznym. Nie kiero- wa�a nimi �adna organizacja. Po prostu, przy trudno�ciach z wyjazdem ludzie chwytali si� jedynej mo�liwo�ci, �eby uciec. Wi�c, bywa�o, porywali samoloty. Ale porwanie �terrory- styczne� wygl�da�oby inaczej. O, na przyk�ad tak: grupa ludzi uprowadza samolot, bior�c pasa�er�w na zak�adnik�w. I oznajmia, �e ich zwolni, je�li w�adze zwolni� internowanych. Wymiana. Rozumie pan? W oczach �ysawego pojawi� si� blask. Odsuwa od siebie fili�ank�. � Ale� to genialne! � wo�a. � Wymiana! Mamy spos�b na nasz� wierchuszk�! Wyrzucamy ich poza granice Polski na ��danie porywaczy, ich kompan�w... dla ratowania �ycia niewin- 230 ------------------------------------------------------------- page 231 nych zak�adnik�w. Kobiet, dzieci. O, pan ma g�ow�! Trzeba by�o tak od razu... zamiast dawa� im mo�liwo�� dobrowolnej emigracji. Nie, to jest pomys�! Wida� po nim, �e ju� w duchu pisze raport dla zwierzchnik�w, �e ju� marz� mu si� awans i premia. Krzysztof przez chwil� �a�uje, �e cokolwiek powiedzia�, ale zaraz si� pociesza. Na to za p�no. Nie trzeba by�o rozg�asza� na wszystkie strony �wiata marze� o deportacji poli- tycznych. � Nie chcia�by pan pracowa� w policji? � pyta nagle �ysawy. � Mo�e ma pan racj�, pa- skudna robota. Ale jak�� prac� warto by wzi��. Oczywi�cie z prac� przymusow� nie b�dzie pan mia� k�opot�w... podpada pan pod paragraf, ale pana ci�ga� nie b�d�. Tylko... jak pan wy�yje? Ceny podwy�szone trzy-cztery razy i wi�cej, prasy prawie nie ma, cha�tur nie ma, zaczyna si� bezrobocie... jak pan wy�yje? Znale�liby�my dla pana co� dobrego. Sprawy kon- takt�w z zagranic� w Ministerstwie Kultury naprawd� pana nie interesuj�? By�by pan szefem. To jeszcze aktualne. A mo�e jaka� gazeta, kt�r� b�dziemy wznawia�? Wymienia si� ca�e re- dakcje, poszed�by pan od razu na kierownika dzia�u, po roku wy�ej. Albo... � Dzi�kuj� � m�wi Krzysztof. � Chc� by� wolny. � W n�dzy, ale wolny? � Znalaz�em sobie to zast�pstwo w poradni przeciwalkoholowej, wie pan. Cztery godziny dziennie po trzy razy w tygodniu. � Ale� to grosze! � Mnie wystarcza. �ysawy nie nalega. Idzie szuka� kelnera. Krzysztof przymyka oczy . P r z e z c h w i l � j e s t zn�w w pokoju na Rakowieckiej. Bity, bity przez tamtego! Przez cz�owieka, przed kt�rym teraz si� czo�ga, do kt�rego si� u�miecha! Zn�w mi�knie mu kark, �wiat�o ga�nie, zapada ciemno��. Wci�� siedzi przy stoliku. To by�a chwila, mgnienie. Widzi swoje d�onie na bia�ym obru- sie. Je�eli istnieje piek�o � my�li g�upio � ju� zosta�em na wieki pot�piony. Ta my�l przynosi ulg�. Za to, co teraz robi, zap�aci nie tylko zmarnowanym �yciem; zap�aci wieczno�ci�, czy to wystarczy?! Czy to dobra cena? Pomy�lcie o niej, zanim spluniecie z pogardy dla tch�rza! Zna swoje dalsze losy; tym gorzej. Do�� wiele czyta�, �eby je zna�. Byli ju� tacy jak on, wielu takich jak on. Ulegali. �udzili si�. Bali si�. Dawali si� przekona�. My�leli, �e szpiegostwo jest czym innym, ni� torturowanie chorych, bezbronnych i skutych, ni� robienie rewizji w miesz- kaniach, ni� czatowanie na rogach ulic; sam fakt, �e to si� dzieje w Buenos Aires, Pary�u, Pekinie mia� wystarcza�. Jakby to nie by� ten sam resort! My�leli, �e odejd� po oddaniu TAMTYM jednej przys�ugi, po wykonaniu jednego zadania