Cz�� ociemnia�ych zwi�zana jest ze �rodowiskiem robotniczym lub rzemie�lniczym b�d� przez swoje osobiste kwalifikacje, b�d� przez zaw�d rodzic�w...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Bli�sza analiza kon- sekwencji takiego stanu rzeczy pozwoli nam stwierdzi�, czy i jaki wp�yw wywiera �rodowisko spo�eczne na zdrowie, stan psychiczny i rewalidacj� ociemnia�ego. Trzeba jednak odr�ni� wp�yw �rodowiska lokalnego (szcze- g�lnie domowego) od wp�ywu �rodowiska og�lnospo�ecznego. Sytuacja rodzinna badanych Sytuacja rodzinna ociemnia�ych cz�sto komplikuje si� na skutek utraty przez nich wzroku. Zw�aszcza odnosi si� to do os�b dojrza�ych, zam�nych ju� lub �onatych, obarczonych czasem liczn� rodzin�. Nie stwierdzi�am, aby rodzice pozostawili ociemnia�ego syna lub c�rk� samym sobie, chocia� cz�sto b��dz� oni 'w metodach wychowawczych i w oso- bistym stosunku do dziecka. Czasami potrafi� oni powierzy� dziecko wy��cznej i nieodp�atnej opiece zak�adu dla ociemnia�ych, nie troszcz�c si� w dalszym ci�gu o jego losy, b�d� co b�d� jednak jako� przez ich minimalne poczucie obowi�zku � zabezpieczone. Natomiast spotykamy przyk�ady opuszczenia ociemnia�ego ma��onka przez widz�c� �on� lub porzucenie ociemnia�ej �ony przez widz�cego m�a. Zazwyczaj pozbawia si� w�wczas ociemnia�ego tak�e i dzieci, odchodz�c wraz z nimi. Nie zawsze jednak jest to ostateczna tragedia tego cz�owieka. Zw�asz- cza m�czyzna ociemnia�y znajduje przewa�nie towarzyszk�, kt�ra chce dzieli� z nim �ycie. Powstaje druga, cz�sto nielegalna rodzina w �yciu ociemnia�ego, ale strata tej pierwszej pozostaje niezagojon� ran�, zadan� przez porzucaj�c� go w nieszcz�ciu �on�, lub opuszczaj�cego ociemnia�� kobiet� m�a. Ponadto, je�li ociemnia�y jest cz�owiekiem wierz�cym, dr�czy go su- mienie, bo �yje w zwi�zku nie zalegalizowanym przez Ko�ci�. Je�li nawet ta sprawa nie ma dla niego znaczenia, to dr�czy go spo�eczna strona tej sprawy, tak�e otwarta i nie za�atwiona wobec cz�stej nie- mo�no�ci zawarcia tak�e �lubu cywilnego na skutek r�nych skompliko- wanych przeszk�d prawnych. Nie sugerujmy si� jednak tym, �e sytuacja rodzinna ociemnia�ych zawsze przedstawia si� tak tragicznie, jak to opisa�am. Pewna cz�� ma��e�stw � zw�aszcza gdy utrata wzroku przez jednego z ma��onk�w wyst�pi�a w p�niejszym wieku (po czterdziestce) � nie rozpada si�, pozostaje sobie wierna tak�e w niedoli. Dane dotycz�ce stanu rodzinnego badanych ilustruje tabela IV: Tabela IV 35 Stan rodzinny Liczba Samotni 80 Rodzina trwa�a, za�o�ona przed utrat� wzroku 84 Rodzina rozpad�a si� na skutek utraty wzroku 22 a) za�o�ono drug� 12 b) nie za�o�ono drugiej 10 Rodzina za�o�ona po utracie wzroku 17 a) w tym dwoje ma��onk�w ociemnia�ych 4 b) w tym m�� ociemnia�y, �ona widz�ca 13 Razem 203 Atmosfera panuj�ca w rodzinach, w kt�rych najcz�ciej jeden partner jest ociemnia�y a drugi widz�cy, w du�ej mierze zale�y od warunk�w ekonomicznych. S� to zazwyczaj rodziny posiadaj�ce dzieci. Zaspoko- jenie ich potrzeb, staranne ich wychowanie � co jest du�� ambicj� ociemnia�ych � s� g��wnym zadaniem �yciowym i pragnieniem rodzic�w. Je�eli zadanie to nie ma materialnych warunk�w do spe�nienia, atmosfera rodzinna cz�sto zaczyna si� psu�. Cierpi na tym ociemnia�y ojciec, kt�- remu naj�atwiej zarzuci� niedo��stwo i brak zaradno�ci. Aby przeciwdzia�a� ekonomicznej kl�sce rodzinnej, ociemniali ch�tnie i z podziwu godn� wytrwa�o�ci� kontynuuj� szkolenie zawodowe, i to cz�sto w kilku dziedzinach, np. szczotkarstwo i powro�nictwo, dzie- wiarstwo i masa� leczniczy. Je�eli uda si� zabezpieczy� materialny byt rodziny, to s� wi�ksze mo�liwo�ci, by atmosfera jej wsp�ycia by�a dodatnia. Wsp�praca ma�- �onk�w, cz�stsza ni� w ma��e�stwach dwojga widz�cych, wsp�lna troska 0 dzieci, konieczno�� wzajemnego zaufania daj� ociemnia�emu osobist� rado��, kt�ra dodaje mu si�, najpierw do szkolenia, a nast�pnie do pracy. Przyczyny utraty wzroku przez badanych Przyczyny utraty wzroku s� bardzo r�norodne. Choroby og�lne 1 choroby oczu, zatrucie, p�ny wiek, urazy mechaniczne i chemiczne, wszelkiego rodzaju wypadki losowe i bezpo�rednie lub po�rednie skutki wojny mog� spowodowa� �lepot�. W�a�ciwie trudno jest spotka� kilku ludzi, kt�rzy z zupe�nie tego samego powodu s� ociemniali. Mo�na po- wiedzie�, �e ilu jest ludzi obarczonych tym kalectwem, tyle jest jego przyczyn bli�szych i dalszych