Wybitny socjolog F...

Alleluja! W samą porę dwa debile zorientowały się, że są dla siebie stworzeni!

Znaniecki, definiuj�c role jednostki pisa� o jej roli spo�ecznej, kt�ra jest systemem normatywnych stosunk�w mi�dzy jednostk�, a pewn� cz�ci� jej �rodowiska spo�ecznego. System taki wyznacza ta cz�� rodowiska, ten �kr�g spo�eczny", z kt�rym jednostka jako �osoba spo�eczna" ma by� normatywnie zwi�zana, warunkuje jej �jai� spo�eczn�", tj. obraz tego, czym winna by� dla innych i dla siebie w danej roli jako osoba cielesna i psychiczna, ustanawia jej � stan socjalny ", czy zesp� praw, jaki ma jej przyznawa� dany kr�g spolecz-nv oraz ustala jej �funkcj� spo�eczn�", czy zesp� obowi�zk�w, kt�rych wykonania dan\ kr�g mo�e si� od niej domaga�. Role odgrywane przez m�ne jednostki w pewnej zbiorowo�ci zaz�biaj� si� o siebie, zale�no�� innych r�l od danej roli stanowi ojej znaczeniu spo�ecznym1''. Postrzeganie danej roli zale�y nie tylko od predyspozycji jednostki, ale r�wnie� od woli i oczekiwa� danego �rodowiska, od jego przygotowania kulturowego i spo�ecznego. Tradycje demokratycznego czy dyktatorskiego sprawowania w�adzy, sk�onno�� do kolektywnego dzia�ania czy te� podporz�dkowania si� woli jednostki spowodowa�y, ze jedne spo�ecze�stwa nie tylko akceptuj� mechanizmy demokracji, ale udoskonalaj� je, inne spo�ecze�stwa s� sk�onne zaakceptowa� j edynow�adztwo w bardziej lub mniej ekstremalnej formie. Niezwykle inspiruj�ce wydaj� si� badania A. de Tocqueville'a, kt�ry odkry� w nowych spo�ecze�stwach demokratycznych pocz�tku wieku dziewi�tnastego tendencje centralistyczne i nazwa� je instynktem demokratycznym. Rzec by mo�na - pisa� - �e ka�dy krok europejskich narod�w ku r�wno�ci jest krokiem ku despotyzmowi2-0. Ju� oko�o setnego roku naszej ery grecki pisarz Plutarch z Cheronei w �ywotach s�awnych m��w zwr�ci� uwag� na wp�yw jednostki na �ycie ca�ych narod�w. Socjologia wielokrotnie podejmowa�a pr�by typologii przyw�dc�w i polityk�w. �wiadczy to o wa�no�ci zjawiska tak�e w odniesieniu do kszta�towania polityki zagranicznej pa�stw oraz �adu mi�dzynarodowego. W historii narod�w i pa�stw, w historii dyplomacji istnieje wiele przyk�ad�w szczeg�lnej roli, jak� odgrywali w niej politycy i przyw�dcy. Przytoczy� mo�na by chocia�by Kongres Wiede�ski 1815 roku, parysk� konferencj� pokojowa 1919 roku czy funkcjonowanie Ligi Narod�w. Rola jednostek w stosunkach mi�dzynarodowych ujawni�a si� ze szczeg�ln� si�� w procesach kszta�towania �adu mi�dzynarodowego po II wojnie �wiatowej. Lad powojenny tworzyli wybitni liderzy trzech mocarstw: Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill i J�zef Stalin. Wywarli oni powa�ny wp�yw na kierunki i sposoby post�powania swoich pa�stw, a ukszta�towany �ad powojenny - w du�ej mierze - zale�a� od ich Jednostkowej kultury politycznej21. Wsp�cze�nie, w dobie demokratyzacji stosunk�w mi�dzynarodowych, wydaje si�, �e wcczcg�lna rola jednostki w ich kszta�towaniu jest prawie niemo�liwa. Jednak tak�e wsp�i-C/esny �wiat jest nara�ony na nieprzewidziane wydarzenia, kt�re ujawniaj� szczeg�lne talenty przyw�dcze i wydaj� si� w pewnych nadzwyczajnych sytuacjach nieodzowne. Rola prezydenta Stan�w Zjednoczonych, ktokolwiek by to nie by�, predystynuje go do podejmowania dramatycznych decyzji w chwili zagro�enia pokoju i demokracji. Stoi za nim sil� i szczeg�lna rola Stan�w /jednoczonych jako supermocarstwa oraz przyzwolenie spo�eczno�ci mi�dzynarodowej, kt�ra wr�cz oczekuje takich zachowa� w momentach nadzwyczajnych. W wielu pa�stwach afrykari-itkich i cywilizacji azjatyckiej, ukszta�towanych przez kultur� spo�ecze�stw zhierarchizowanych, oc/.ekuje si� wr�cz zdecydowanych przyw�dc�w, kt�rzy s� w stanie zapewni� stabilizacj� l podwy�szanie stopy �yciowej ludno�ci. Faktem jest jednak, �e coraz cz�ciej spo�ecze�stwa akceptuj� raczej przyw�dc�w-reprezentant�w lub po prostu wyrazicieli woli spo�ecznej w ci�gu uprawowania przez nich w�adzy. 3. Instytucjonalizacja stosunk�w mi�dzynarodowych Proces instytucjonalizacji stosunk�w mi�dzynarodowych jest bardzo charakterystyczny w og�le dla stosunk�w po U wojnie �wiatowej, a w szczeg�lno�ci dla ostatniej dekady XX wieku i pocz�tku wieku XXI. Rozpad bipolarnego �wiata i powstawanie na miejscu bloku socjalistycznego pa�stw demokratycznych, kt�re swoje miejsce widzia�y w�r�d pa�stw o gospodarce rynkowej, a tak�e towarzysz�cy tym przeobra�eniom proces globalizacji stosunk�w mi�dzynarodowych, szczeg�lnie w ich wymiarze gospodarczym i handlowym spowodowa�, �e za najodpowiedniejsz� form� i jednocze�nie forum dla wsp�pracy, konsultacji i wymiany pogl�d�w, pa�stwa uzna�y organizacje mi�dzynarodowe. Za organizacj� mi�dzynarodowa uznaje si� celowy, wielostronny zwi�zek pa�stw, kt�ry nie tylko jest odpowiednio zorganizowany, ale w�a�ciwie zinstytucjonalizowany. � Ka�da organizacja jest zwi�zkiem celowym - pa�stwa ��cz� si� ze sob� by wsp�pracowa� przy realizacji okre�lonych, wsp�lnie uzgodnionych cel�w. Ich dzia�anie opiera si� na za�o�eniu o trwa�ej zgodno�ci lub zbie�no�ci interes�w w sferze kompetencji organizacji. � Ka�da organizacja mi�dzynarodowa funkcjonuje na podstawie wielostronnej umowy mi�dzynarodowej, obejmuje w miar� sta�y sk�ad cz�onkowski (w jej sk�ad musz� wchodzi� co najmniej 3 pa�stwa). � Ka�da organizacja mi�dzynarodowa istnieje i funkcjonuje w formie systemu sta�ych organ�w, kt�re wsp�lnie realizuj� postanowienia cz�onk�w22. W organach tych zachodz� procesy zwi�zane z uzgadnianiem stanowisk i podejmowaniem decyzji. To sta�e organy w ramach ustalonych kompetencji reprezentuj� organizacj� i dzia�aj� w jej imieniu. 18 I. Wyciechowska, Ranga przyw�dcy w przesz�o�ci w transformacji pa�stw poslradzieckich, [w:] �Polityka Wschodnia", nr 1/1994. |IJ F. Znaniecki, Spo�eczne role uczonych a historyczne cechy wiechy, [w:] �Przegl�d Socjologiczny" 1937, t.V, s. 10. Cyt. za: J. Szacki, Historia my�li socjologicznej, cz. II, Warszawa 1981, s. 749. 2(1 A. de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Warszawa 1976, s. 459. 21 I. Wyciechowska, Polityka zagraniczna a kultura polityczna [w:] J. Kuku�ka, R. Zi�ba (red.), Polityka zagraniczna pa�stw, Warszawa 1992. 22 Szerzej: T. �os-Nowak, Geneza i historia powstania organizacji mi�dzynarodowych, [w:] T. �o�-Nowak (red.) Organizacje w stosunkach mi�dzynarodowych, Wroc�aw 1997